2. A SINTAXE A sintaxe estudia as relacións que establecen as palabras entre si e a súa combinación para formar unidades superiores: frases, oracións, enunciados e textos.
3. O TEXTO É a unidade superior de comunicación. Esta constituído por unha sucesión de oracións que trasmiten unha mensaxe completa.
4. O ENUNCIADO É a unidade lingüística que expresa unha mensaxe completa nun contexto determinado. Ten autosuficiencia semántica, independencia sintáctica e entoación propia. Pode estar constituído por unha palabra, unha frase ou por unha oración.
5. A ORACIÓN É a unidade gramatical con sentido completo. Ten autonomía semántica (sentido completo) e autonomía sintáctica (non desempeña ningunha función dentro doutra oración).
6. A FRASE É a unidade lingüística con sentido e sen verbo. Esta constituida por palabras que desempeñan unha función dentro da oración ou dentro doutra frase .
7. TIPOS DE FRASES SEGUNDO O GRAO DE COMPLEXIDADE Frases simples: no seu interior non hai outras frases. Exemplo: O can. Frases complexas:no seu interior hai outras frases. Exemplo : O can de Sabela.
8. TIPOS DE FRASES SEGUNDO OS SEUS COMPOÑENTES FRASES ENDOCÉNTRICAS : Están constituídas por un núcleo e, ocasinalmente, modificadores. Poden ser: - Frases substantivas. o núcleo é un substantivo ou un elemento que funcione como tal: coche vermello , Nós , … - Frases adxectivas . O núcleo é un adxectivo: Parece bastante simpático. - Frases adverbiais. O núcleo é un adverbio: Vive moi l onxe. FRASES EXOCÉNTRICAS : Están formadas por dous constiuíntes. Poden ser: - Frases nominais . Formadas por un determinante e un nominal: Había varios rapaces . - Frases preposicionais . Formadas por un relator ( nexo) e un termo (frase substantiva ou nominal): Por teléfono.
9. TIPOS DE ORACIÓNS A oración consta de dous elementos: un suxeito un predicado: Gústanme moito as historias de misterios. Predicado suxeito Poden ser: - ORACIÓNS SIMPLES. Teñen un único predicado: Mariña vive en Sanxenxo. - ORACIÓNS COMPOSTAS. Teñen máis dun predicado: Xurxo dixo que este verán iría ao festival de Ortigueira.
10. ORACIÓNS SIMPLES SEGUNDO A NATUREZA DO PREDICADO: - ORACIÓNS PREDICATIVAS . Teñen como predicado un verbo predicativo. Contrúense con predicado verbal(PV): Ti compras roupa cara . PV - ORACIÓNS ATRIBUTIVAS OU COPULATIVAS . Teñen como predicado un verbo copulativo ( ser, estar, parecer, semellar,…), seguido dun atributo que precise a significación léxica. O predicado denominase Predicado nominal (PN): Ti sempre estás contento. PN
11. ORACIÓNS SIMPLES SEGUNDO A VOZ VERBAL: ACTIVAS . Levan un verbo en voz activa que expresa unha acción realizada polo suxeito: As choivas inundaron os campos. Suxeito v.voz activa CD PASIVAS . Levan un verbo en voz pasiva, o cal expresa unha acción que é recibida polo suxeito. Exprésanse mediante a contrucción verbal ser + participio, que concerta co suxeito: Os campos foron inundados polas choivas . Suxeito v.voz pasiva compl.axente
12. ORACIÓNS SEGUNDO O SEU SIGNIFICADO : ENUNCIATIVAS . Afirman ou negan algo: Esta semana pasada rexistráronse temperaturas moi elevadas . INTERROGATIVAS . Formulan unha pregunta: Que che pasou? (interrogativa directa). Dime por que non viñeches a festa ( interrogativa indirecta). EXCLAMATIVAS . Expresan de maneira subxectiva un sentimento ou estado de ánimo do emisor: Por fin chegamos! IMPERATIVAS . Expresan unha orde, mandato ou prohibición: Cala a boca! DESIDERATIVAS . Expresan un desexo: Oxalá estiveses aquí . DUBITATIVAS . Expresan dúbida: Quizais me inviten ao cine
