11. LÖKOPLAKİ SAFHALARI
Geçici (Klinik) tanı
L: Lökoplakinin ebatları
L0, lezyon bulgusu yok
L1, <= 2cm
L2, 2-4cm
L3, >= 4cm
Lx, tanımlanamamış
S: Bölgesi
S1, ağız tabanı ve dil hariç her yer
S2, ağız tabanı ve/veya dil
Sx, tanımlanmamış
DOÇ DR FATİH ÖZAN11
12. C: klinik görünüm
C1, homojen
C2, homojen olmayan
C3, tanımlanmamış
Kesin (histopatolojik) tanı
P: histolojik özellikleri
P1, displazi yok
P2, hafif displazi
P3, orta şiddette displazi
P4, şiddetli displazi
Px, tanımlanmamış
DOÇ DR FATİH ÖZAN12
13. PRE-LÖKOPLAKİ
• Oral mukozanın düşük dereceli veya hafif şiddetli
reaksiyonudur
• Lökoplaki’nin öncüsüdür
• Görülme sıklığı – %0.5-4
• Düşük malignant potansiyeli vardır
• Gri veya grimse renktedir, kesinlik tam beyaz değildir
• Komşu normal mukozaya diffüz olmuş, sınırları tam
belirgin olmayan lobüler yapı gösteren düz yüzeyli lezyonDOÇ DR FATİH ÖZAN13
14. HOMOJEN LÖKOPLAKİ
• Beyaz plaklar
• Kırmızı yapı içermez
• Hafif beyaz pürtüklü yüzey
• En sık görülen yer bukkal mukoza
DOÇ DR FATİH ÖZAN14
15. • Tütün temasının olduğu bölgelerde.
• Beyaz, kahverengi beyaz plak
• Düzensiz görünüm
• 10 mm ve daha fazla boyut
• Sınırları belirgin
• Mukozadan kaldırılamaz
• Etkilenen mukoza elastikiyetini kaybetmiştir
• Dil dorsumunda ise papiller kaybolmuştur
KLİNİK ÖZELLİKLERİ
DOÇ DR FATİH ÖZAN15
19. HOMOJEN OLMAYAN
• Atrofik eritematöz taban üzerinde beyaz
benekler veya hafif nodüller vardır
• Lökoplaki ve eritroplaki arasında bir geçiş
formu gibidir
• Ufak papiller tarzda çıkıntılar vardır
DOÇ DR FATİH ÖZAN19
20. KLİNİK ÖZELLİKLERİ
• Tütün teması olan yerlerde
• Atrofik (kırmızı) mukoza üzerinde beyaz ve kırmızı
alanların karıştığı, çok sayıda keratotik nodüller
• Boyut: 10 mm ve daha büyük
• Sınırları daha az belirgindir
• Alttaki dokudan kaldırılamaz
• Maling dönüşüm riski yüksektir
DOÇ DR FATİH ÖZAN20
26. DOÇ DR FATİH ÖZAN26
Granüler veya pürüzlü lökoplakilerGranüler veya pürüzlü lökoplakiler
27. HİSTOPATOLOJİ
DOÇ DR FATİH ÖZAN27
EPİTELYUM
1. Hiperkeratozis
2. Akantozis
3. Epitelyal displazi
BAĞ DOKUSU
Kronik enflamatuar hücreler
28. Hiperkeratozis— %80
Displazi— %12
İn situ karsinoma—%3
Skuamöz hücreli karsinoma- %5
DOÇ DR FATİH ÖZAN28
Lökoplaki: Örneklerin ilk geldiğinde
teşhiste elde edilen bulgular:
29. DOÇ DR FATİH ÖZAN29
Epitelyal displazinin sınıflandırılmasıEpitelyal displazinin sınıflandırılması
37. DOÇ DR FATİH Öܴ37
Proliferatif Verrüköz Lökoplaki
Lökoplakinin yüksek risk ta ıyan tipidirş
Pürtüklü yüzeyde çok sayıda keratotik plaklar bulunur
Plaklar zamanla yayılma ve etraf oral mukozayı da içine alma
e ilimindedirğ
Bayanlarda daha çok görülür
De i ik mikroskopik görünüme sahiptirğ ş
Hiperkeratozdan displaziye ve SCC
42. TANI YÖNTEMLERİ
• Eksfolyatif sitoloji
• Sürüntü (insizyonal veya eksizyonal
biyopsi)
• Biyopsi alanının seçilmesi için Toluidine
mavisi ile vital boyama
DOÇ DR FATİH Öܴ42
43. AYIRICI TANI
1. Lökoödem
2. Kimyasal yanıklar
3. Saçlı lökoplaki
4. Verrüköz vulgaris
5. Yanak ısırmaya bağlı oluşan lezyon
6. Beyaz süngerimsi nevus
7. Verrüköz karsinoma
8. Galvanik beyaz lezyon
9. Sifilize bağlı mukoz yama
10. DLE
DOÇ DR FATİH Öܴ43
45. 1.Etken faktörlerin uzaklaştırılması ve sağlıklı
beslenmenin sağlanması
• Alkol alınımının durdurulması, ot çiğneme, sigara
ve tütün kullanmama ve keskin diş kenarları,
dolgular gibi lokal irritanların uzaklaştırılması
• Vitamin A, Vitamin C, Vitamin E, Betakaroten,
Lizin, Vitamin B kompleksi gibi lezyonun hem
oluşumunu engelleyecek hem de iyileşmesini
hızlandıracak besinlerin özellikle alınması
DOÇ DR FATİH Öܴ45
46. 2. Tıbbi tedavi
• Topikal ilaçlar.
a. Yeşil çay: pigmentleri günde üç kez altı ay boyunca lezyon üzerine sürülür
b. Retinoidler — vitamin A ürünleri: saçlı lökoplaki tedavisinde Epstein-Barr
virus replikasyonunu inhibe etmektedir
c. Podophyllum rezin solüsyonu: Topikal olarak uygulandığında lökoplak
yamalarını iyileştirebilmektedir ama tat duyusunu bozmasıyla beraber
rahatsızlık da vermektedir. Bununla beraber yamalar tedaviden haftalar
sonra tekrarlayabilmektedir
d. Topikal bleomisin .
DOÇ DR FATİH Öܴ46
47. • Sistemik ilaçlar.
1. Beta-karoten 150,000 IU, haftada iki kez 6 ay boyunca remisyonu
ciddi miktarda azaltmakta
2. Vitamin A
3. Beta-karoten ve Vitamin A kombinasyonu (150.000 IU haftada
beta karoten ve vitamin A 100.000 IU haftada).
4. Betacarotene (50.000 IU) , Vitamin C (1gram) ve Vitamin E (800
IU) kombinasyonu günde bir kere 9 ay boyunca
5. Lizin A.
DOÇ DR FATİH Öܴ47
48. 3. Cerrahi tedavi
• Cerrahi kazıma (dudaktaki lökoplakilerde ciddi estetik
sorunla karşılaşılır)
• Ufak lezyonlar eksize edilir ve primer kapatılır
4. Elektrokoter ile müdahale (Fulgurasyon)
• Bu işlem lokal veya genel anestezi altında yapılır.
İyileşme süreci yavaş ve ağrılıdır
DOÇ DR FATİH Öܴ48
49. 5. Kriyocerrahi
• Fulgurasyon ile karşılaştırıldığında bir çok avantaja sahiptir:
anesteziye gerek yoktur, deskuamasyon tamamen ağrısız
geçirilir, iyileşme sürecinde infeksiyon ve ağrı olmaz, yara
yerinde pis koku olmaz
• Nemlendirilmiş lezyon yüzeye disk kriyoprob uygulanır. İlk
dondurma işlemi 1 dakika sürer 5 dakika beklenilir. Daha
sonra ikinci 1 dakikalık süreç başlatılır. Doku dondurma
işleminde beyaz nekrotik doku elde edilir.
DOÇ DR FATİH Öܴ49
50. 6. Karbon dioksit lazer tedavisi
• Karbondioksit lazerde CO2 gazı kullanılır. Bu tip lazer enerjisinde dokudaki su
enerjiyi emer, enerjinin derinlere ilerlemesi engellenir böylece doku yüzeyi
buharlaşır
• CO2 lazer geride kömürümsü bir tabaka bırakır. Bu kömür tabaka biyolojik
sargı görevi görür, sterilitenin devamını sağlar
• Avantajlar hemostazı sağlar, doku üzerindedaha az strese neden olur, daha az
anesteziye gerek duyulur, estetik daha çabuk sağlanır, hassas kesi atılır, sütur
kullanımını sınırlar, uzaklaştırılacak dokuya seçici davranır, postoperatif
enflamasyon daha az olduğundan iyileşme daha iyidir.
• Pahalı olması, koruyucu gözlüğe gereksinimin olması ve yara iyileşmesinin
gecikmesi dezavantajlarındandır
DOÇ DR FATİH Öܴ50
52. TANIM
DOÇ DR FATİH Öܴ52
• Klinik ve patolojik olarak her hangi bir ad altında
isimlendirilemeyen parlak kırmızı kadifemsi plak veya
yama olarak tanımlanır
• Klinik bir terimdir
• Queyrat Eritroplazisi olarak da bilinir
55. KLİNİK ÖZELLİKLERİ
Yaş : 6. ve 7. dekatlar
Cinsiyet: Cinsiyet seçimi yoktur
Görüldüğü alanlar:
Ağız tabanı
Dil ventral yüzeyi
Yumuşak damak
Boğaz ön bölgesi
DOÇ DR FATİH Öܴ55
56. KLİNİK ÖZELLİKLERİ
• Lezyonlar asemptomatiktir
• Alttaki yapıya yapışık, düz veya çukur kırmızı yama şeklinde
görülür
• Tipik lezyonlar 1.5 cm’den ufaktır
• Sınırları etraf pembe mukozadan kolaylıkla ayrılır
• Yüzeyi pürüzsüz ve düzgündür
DOÇ DR FATİH Öܴ56
57. DOÇ DR FATİH Öܴ57
ErEritroplakiitroplaki SCCSCC
60. Malign değişim gösteren ve erken
dönem SCC aşamsındaki
eritroplakinin tespiti
1. %1’lik toludin mavisi bölgeye uygulanır
2. Mukoza kurulanır
3. %1 asetik asit toludin mavisi solüsyonundan
sonra uygulanır
4. Eritroplakik lezyonlar rengi tutar
DOÇ DR FATİH Öܴ60
61. AYIRICI TANI
• Dermatozis
• Enflamatuar hastalıklar
• Subakut veya kronik stomatitis:
protez
tüberküloz
mantar enfeksiyonu
• Travmatik lezyon
• Histoplazmozis
• Telanjektazia
DOÇ DR FATİH Öܴ61
64. TANIM
DOÇ DR FATİH Öܴ64
Uzun süre güneş ışığına maruz kalınması sonucu SCC
dönüşen premaling lezyondur. Dudak vermilyon hattında
veya diğer güneşe direkt maruz kalan yerlerde görülür
AKTİNİK ŞELİTİS
Dudaktaki atrofik doku ülserlerleştiğinde Aktinik Şelitis olarak
adlandırılır
65. ETİYOLOJİ
DOÇ DR FATİH Öܴ65
Kronik güneş ışığına maruz kalma ana
sebeptir, bundan dolayı sıcak, kuru
havalarda, güneş ışığı altında çalışan
işçilerde ve beyaz tenlilerde risk yüksektir
66. KLİNİK ÖZELLİKLERİ
DOÇ DR FATİH Öܴ66
Bölge : alt dudak üst dudağa nazaran daha fazla güneş ışığına maruz
kaldığından burada daha çok görülür
Cinsiyet: bayanlarda ve zencilerde daha az görülür (melaninin koruyucu
etkisinden dolayı)
Bulgular:
•Erken safhada, kızarıklık ve ödem, ilerleyen dönemde kuru ve kabuklu doku
•Bu dönemde kabuklar uzaklaştırılırsa küçük kanama odakları görülür. Zamanla
kabuklar daha sert ve belirgin hale gelirler
•Epitelyum palpasyonda kalınlaşmış ve yer yer sarımsı renkte görülür. Dikey
yarıklar ve çukurlar özellikle soğuk havalarda göze çarpar
67. • Yüzeyel erozyonlara dönüşen veziküller bu zamanda göze çarpabilir
• Ödem ve enflamasyonun şiddetine göre değişik ebatlardaki nodüller
zamanla patlayabilmektedir
• Şu özelliklerle beraber lezyonun malign dönüşüm olasılığı beraber
düşünülmelidir:
1. Aktinik şelitiste ülserasyon
2. Vermilyon hattının bozulduğu kırmızı ve beyaz lekeler
3. Yaygın atrofi veya beyaz renkli kalınlaşmalar
4. Sürekli var olan döküntüler ve kabuklar
5. Keratotik lezyonların tabanında sertleşme
DOÇ DR FATİH Öܴ67
71. HİSTOPATOLOJİ
DOÇ DR FATİH Öܴ71
• Plazma hücrelerinin baskın olduğu enflamatuar infiltrasyonun
görüldüğü düzleşmiş ve atrofik epitelyum
• Bazı ciddi vakalarda anormal mitozis ve atipik çekirdekli
hücreler görülebilir, bir kısmı invaziv SCC’ya dönüşebilir
• Çekirdek stoplazma oranı artmıştır
• Hücresel polaritede ve uyumda azalma vardır.
• Lamina propria’da hafif lenfotik infiltrasyon
• Kollajenlerde bazofilik dejenerasyon
73. TEDAVİSİ
DOÇ DR FATİH Öܴ73
• Cerrahi
• Kemoterapötik ajanlar- 5-fluorouracil
• Takip
74. •Topikal fluorouracil – hafif seyreden vakalarda, 10 gün
boyunca günde 3 kere uygulanması yeterlidir.
•Erozyonlardan sonra 3 hafta içinde dudaklarda iyileşme
görülmektedir
•Dudakta eritem, vezikülasyon, erozyon, ülserasyon, nekroz
ve en sonunda epitelizasyon oluşur. Bazı vakalarda
podofilin de kullanılabilir
•Yüzeyel lezyonların uzaklaştırılmasında kriyocerrahi de
kullanılabilmektedir.
DOÇ DR FATİH Öܴ74
76. •Vermilionectomy – lokal anestezi altında vermilyon hattı
bistüri ile eksize edilir ve bölge kapatılır. Postoperatif
komplikasyonları parestezi, skar dokusuna bağlı gerginlik ve
dudaklarda kaşıntı
•Lazer ablasyon – vermilyon hattının buharlaştırılmasında
karbondioksit lazer kullanılmaktadır. Postoperatif parestezi
veya belirgin skar dokusunun olmaması gibi iyi sonuçlar
vermektedir.
•Tedaviyi takiben tekrar oluşumun engellenmesi için güneş
koruyucu krem kullanılmalıdır. Su geçirmeyen su veya jel
kıvamlı paraaminobenzoik asit içeren solüsyonlar tercih edilir
DOÇ DR FATİH Öܴ76
77. DOÇ DR FATİH Öܴ77
Epitelyal atrofi ile beraber seyreden oral mukozanın
fibroelastik değişimidir
Oral mukozada sertlik ve trismusa neden olur
Etiyoloji:
Vitamin B eksikliği
Protein eksikliği
ORAL SUBMÜKÖZ FİBROZİS
78. Klinik özellikleri:
Her hangi bir yaşta görülmesine rağmen en sık 20-40 yaş
arasında görülür
Özellikle baharatlı yiyeceklerken yerken ağızda yanma
hissi ile karakterizedir
Vezikül, ülserasyon veya rekürent stomatitis ile beraber
aşırı tükürük üretimi veya ağız kuruluğu görülür
DOÇ DR FATİH Öܴ78
79. En sonunda hasta ağız içinde gerginlik hisseder,
ağız açmada ve esnemede zorluk yaşar
Mukozada fibroelastik band görülür (bukkal
mukozada, yumuşak damakta, dudakta ve dilde)
Lokal hidrokortizon enjeksiyonu veya sistemik
kortikosteridler tedavide kullanılır
DOÇ DR FATİH Öܴ79
84. Kronik mukokütanöz kandidiazis:
Cilt, kafa derisi, tırnaklar ve muköz membranları tutar
Tipleri:
1.Kronik ailesel muko-kötanöz kandidiazis
5 yaşından önce meydana gelen genetik bir hastalıktır
Her iki cinsiyette de eşit oranda görülür
DOÇ DR FATİH Öܴ84
86. 2.Kronik lokalize mukokütanöz kandidiazis:
Genetik geçiş görülmez; erken yaşlarda görülen bir
hastalıktır
Ağız primer bölge olmak üzere, yüz ve kafa derisinde
yaygın tutulum vardır.
3.Kandidiazis endokrinopati sendromu:
Genetik geçiş gösteren bir hastalıktır
Cilt, kafatası derisi, tırnaklar, müköz membranlar ve oral
kavite etkilenir
Hipotiroidizm, hipoparatiroidizm, DM görülür
DOÇ DR FATİH Öܴ86
87. 4. Kronik diffüz mukokütanöz kandidiazis:
55 yaş üstünde görülür
En az görülen formudur
Ailesel hikaye yoktur
Tedavi:
Flukonazol tabletler
Amfoterisin B
Nystatin Süspansiyon
DOÇ DR FATİH Öܴ87
88. LİKEN PLANUS
Liken planusun premalign veya malign potansiyeli
tartışmalıdır.
Liken planusu epitelyal displaziden ayırt etmek oldukça
zordur
Retrospektif çalışmalarda liken planus’un tahmin edilenin
üstünde malign dönüşüm gösterdiği, bundan dolayı ilk
muayenede derhal biyopsi yapılması gerektiği
belirtilmektedir.
DOÇ DR FATİH Öܴ88
#9: Sidojenik disfaji: Demir eksikliği anemisi, disfaji, özofagusta perde oluşumu ve atrofik glosit ile karakterize bir sendrom. Özofagus lümenini çaprazlayarak büyüyen ince bir mukoza membranının oluşumu ile belirgindir.
#47: Bleomisin: kanser tedavisinde kullanılan ilaç