YALMARK Yazılım Marka Danışmanlık Eğitim Arge Teknoloji İnovasyon San. ve Tic. Ltd. Şti.
Genel Müdür
Yönetim Kurulu Başkanı
www.yalmark.com.tr
Performans Değerlendirmesinde Sonuçların KullanılmasıPusula360
Ìý
Performans Yönetimi, strateji ve insanların yeteneklerinin iş hedefleriyle bütünleştirilerek geliştirilmesi, organizasyon hedeflerinin gerçekleştirilmesine yönelik bir sistemler bütünüdür.
Bir işletmede tüm çalışanlar aynı performans düzeyinde çalışamazlar. Çünkü çalışanın göstermiş olduğu performansı onun doğuştan gelen yetenekleriyle, kişiliğiyle ve işe olan ilgisiyle yakından ilgilidir. Kişinin doğuştan gelen yetenekleri ve kişiliği değiştirilemez ancak onun işe olan ilgisi arttırılması, eğitim ihtiyaçlarının doğru bir şekilde belirlenerek desteklenmesi, kariyer yönetiminin yapılması çalışanın motivasyon ve performansını arttıracaktır.
Uzun yıllardır insan kaynakları yönetimi, organizasyon davranışı ve endüstriyel/organizasyonel psikoloji alanında yapılan araştırmaların ilgilerini performans değerlendirmesi çekmektedir. Kapsamlı bir gözden geçirme, performans değerlendirmeleri konusunda yayınlanmış çalışmaların sayısı ile ilgili bazı ipuçları sağlayabilir. Performans değerlendirmeleri organizasyon hayatının önemli bir parçasıdır çünkü bunlar içlerinde performans problemlerinin çözümlenmesinin, hedeflerin belirlenmesi, ödüllerin ve disiplin yaptırımlarının uygulanması ve işten çıkarılmalarında yer aldığı birçok fonksiyona/amaca yardımcı olurlar. Akademisyenlere ve yöneticilere göre performans değerleme etkili bir insan kaynakları yönetimi stratejisinin en önemli bileşeni olmasının yanında organizasyon yönetiminin hedeflerine ulaşabilmesini sağlayan temel unsurlardan biridir.
Ancak bu yönetim sanıldığı kadar kolay değildir ve uzun bir süreçtir. Pusula360; bu süreçleri kolaylaştırmak için hayata geçen yeni nesil performans değerlendirme sistemidir. Sistemimizi kullanan İnsan Kaynakları uzmanlarından aldığımız geribildirimlerde süreçleri %75’e varan oranlarda kısalttığımız tespit edilmiştir.
This document summarizes a student project to create an electrical parameter monitoring and smart switching system using an Arduino microcontroller. The system allows remote control of home appliances like lighting and temperature control through a Bluetooth-enabled Android phone. It uses an Arduino board, Bluetooth module, relay, Android phone, breadboard, and other electronic components. The relay protects electrical circuits from overload while the Android app interface allows remote control and status feedback of connected home automation devices over WiFi. The goal is to create a reliable, secure, energy efficient and user-friendly home automation system.
The document discusses timetable scheduling and solving timetabling problems. It describes timetable scheduling as allocating activities to available time slots while respecting constraints. It discusses approaches like graph coloring, mathematical programming, genetic algorithms, and tabu search for solving timetabling problems. It then presents a multi-objective course scheduling problem of assigning faculty, courses, and time blocks as an example problem.
The document summarizes a mathematical model for optimizing a supply network design problem. The model determines the optimal number, location, capacity and configuration of plants, warehouses and distribution centers to meet customer demands at minimum cost. The model considers costs of transportation between facilities and fixed costs of opening facilities. The summary provides an example application of the model to a supply network with 2 plants, 3 warehouses and 2 customer zones.
The document discusses staff scheduling problems and solutions. It describes different types of staff scheduling problems including shift scheduling, days-on scheduling, and tour scheduling. It also discusses modeling approaches, constraints, objectives, and solution techniques for staff scheduling problems including integer linear programming and heuristics. Finally, it provides an example of a staff scheduling problem at the USPS and its formulation in Lingo.
This document summarizes a research paper that examines using small containers for coastal freight shipping in the Aegean Sea between Greece and its islands. It presents a linear programming formulation to determine optimal vessel routes and traffic flows to minimize transportation costs. Key aspects of the model include nodes for ports, links for sea routes, constraints for balancing supply/demand at each port, and an objective to minimize the sum of fuel costs and port fees. The model is applied to a pilot network of 13 Aegean islands to analyze potential cost savings from using small containers.
The document discusses goal programming and its application to a case study of a medical manufacturing company. It introduces goal programming and describes how it can address multiple goals through deviations from target values. The case study establishes strategic, intermediate, and tactical goals for two medical products related to engineering cost, quality cost, production cost, setup time, delivery reliability and operations cost. A goal programming model is constructed to minimize deviations from these goals. The model is solved in steps to find optimal values for the decision variables to meet the goals.
The document discusses selecting an optimal hub location for flights between South America and Europe by analyzing cities' distances and passenger numbers. A linear optimization model is formulated and solved in Lingo, determining that Madrid is the optimal hub location with an objective value of 0.2743843E+11. Distances and passenger numbers between cities like Buenos Aires, Sao Paulo, Santiago, Paris, Madrid and Lisbon are provided as input data.
The document discusses crew scheduling and provides a mathematical model for optimizing service engineer assignments. It describes the problem of assigning 11 service engineers to customer calls between 1pm-5pm in a way that minimizes costs. A linear program is formulated in Lingo with decision variables to represent single, double and triple customer assignments. The model is solved, finding an optimal solution with a cost of $99 assigning specific engineers to individual and grouped customer calls.
The document discusses assignment problems and their applications. It provides examples of assignment problems involving assigning workers to jobs or tasks. The goal is typically to minimize costs or maximize satisfaction. The document then summarizes a research article that uses a genetic algorithm to solve the specific problem of optimally assigning teachers to courses while considering various constraints.
2. Esnek Ãœ°ù±ð³Ù¾±³¾ Sistemlerini Farklı parça ve ürünleri önemli bir deÄŸiÅŸiklik ve tezgah duruÅŸuna gerek kalmadan üretebilme kabiliyeti olan sistemler olarak tanımlayabiliriz.
3. Yalın ve atölye tipi üretim yapan geleneksel imalat sistemlerinde yüksek düzeyde yarı mamul stoku, uzun iş kuyrukları, düşük tezgah faydalanma oranları gibi problemlerle karşılaşılmaktadır.Diğer bir deyişle, etkinlik ve esneklik geleneksel imalat sistemlerinin üzerinde önemle durduğu problemler olmaktadır. Son yıllarda adları çok sık duyulan ve giderek daha geniş bir uygulama alanı bulan bir bilgisayar bütünleşik imalat (CIM) sistemi olan esnek imalat sistemleri FMS, bu problemlere çözüm getirmek amacıyla geliştirilmişlerdir.
4. Esnek Ä°malat Sistemi Machine 1 Tools X X Machine 2 Tools X X Machine 3 Tools X X Computer Worker X X X X X X X Unload Load Pallet Transfer System Parts Pallet with workpiece attached Workpiece in queue
5. FMS kavramı, 1960’larda Londra’da David Williamson adında bir AR-GE mühendisinin esnek bir işleme (machining) düzenini düşünmesi ile ortaya çıkmıştır. İlk başlarda FMS, iki ayrı bilgisayar birimi ile işletiliyordu: 1-İmalat istasyonlarının kontrolü için DNC birimi, 2-Malzeme trafiğini kontrol ve yönetim bilişim birimi,
6. FMS’ nin çok sayıda tanımlamaları vardır; ABD hükümetince benimsenen tanımı esas alırsak: FMS, birbirlerine otomatik takım tezgahı ve ortak çok katmanlı bilgisayar kontrolü ile önceden belirlenmiş bir parça ailesinden rasgele yüklenilmiş (Random Fabricated) imalata izin veren düzenlemeler.Burada, bir parça ailesinden hangi karışım (mamul gamı) hangi hacimlerde alınırsa alınsın aynı imalat performansının beklenebilmesinden söz edilmektedir.FMS, bir mamul karışımının doğru tezgahta, doğru zamanda ve doğru sıralama ile bulundurulmasını gözetir. Esnekliği sağlayan ve üretim planlama yaklaşımları için yeni taşıyan da bu özelliktir.
7. Esnek imalat sistemlerinin genel özellikleri ÅŸu ÅŸekilde sıralanabilir; Esnek Ãœ°ù±ð³Ù¾±³¾ Sistemleri ürün çeÅŸidinin fazla olduÄŸu iÅŸletmelerde uygulanabilir. Esnek Ãœ°ù±ð³Ù¾±³¾ Sistemleri aynı gruptan olup farklılık gösteren parçaları üretmek amacıyla kullanılmaktadır. Genel amaçlı makine-teçhizatı içermektedir. Arklı parçaları üretmek için makine-teçhizatta küçük çaplı deÄŸiÅŸiklikler yapılabilir.
8. Mamul, yarı mamul ve hammadde otomatik bantlarla, malzeme ve taşıyıcılarla hareket edebilmektedir. Genel amaçlı makine-teçhizat ve malzeme taşıma sistemini kontrol eden ana bir bilgisayar vardır. Farklı parçaların üretilmesi makineler üzerinde gerçekleÅŸen otomatik deÄŸiÅŸikliklerle mümkün olabilmektedir. Ãœ°ù±ð³Ù¾±³¾de personel müdahalesi asgariye indirilmiÅŸtir. Fabrikaya hammadde giriÅŸinden mamul çıkışına kadar kalite kontrol, tasarım, üretim gibi tüm iÅŸlemler otomasyona dayalı olarak bilgisayarla gerçekleÅŸtirmektedir.
10. Esneklik Türleri Tezgah-makina esnekliği, çeşitli tipte parça işlenebilmesi için tezgahta yapılması gereken ayarların ve değişikliklerin ne kadar kolay ve çabuk yapılabildiğini gösteren bir ölçüdür.
11. Esneklik Türleri Ãœ°ù±ð³Ù¾±³¾ süreci-proses esnekliÄŸi , üretim sisteminin, her biri farklı malzemeler kullanılarak ve farklı biçimlerde üretilen, çeÅŸitli tipten bir dizi parçayı üretebilme yetisiyle ilgili bir ölçüdür.
12. Esneklik Türleri Ãœrün esnekliÄŸi , üretim sisteminin yeni bir ürün dizisine geçiÅŸ yapabilme yetisinin ölçüsüdür. Ãœ°ù±ð³Ù¾±³¾ sisteminin tasarlanıp kurulması sırasında gelecekteki ürün tasarımları belirsiz olduÄŸundan ürün esnekliÄŸine hangi boyutta gerek duyulacağına karar vermek oldukça zordur.
13. Esneklik Türleri İş akışı (Routing) esnekliği, sistemde meydana gelebilecek beklenmedik bir aksaklığın üretim miktarını ne ölçüde etkileyeceğinin bir göstergesidir. İş akımı esnekliği, sistemin elemanlarından birinin, meydana gelebilecek bir arıza ya da bir bakım çalışması nedeniyle devre dışı kalması halinde, bu elemanın işlevlerinin üretimi aksatmaksızın diğer elemanlara aktarılabilmesi yetisini ifade eder.
14. Esneklik türleri Genişleme esnekliği , üretim tesisinin kolay ve modüler bir biçimde büyütülebilmesiyle (kapasitesinin artırılabilmesiyle) ilgili bir ölçüdür.
15. Esneklik Türleri Hacim esnekliÄŸi, Esnek Ãœ°ù±ð³Ù¾±³¾ Sisteminin deÄŸiÅŸik üretim hacimlerinde verimli ÅŸekilde üretim yapabilmesiyle ilgilidir.
16. Esneklik Türleri İşlem (Operation) esnekliği , her bir parça tipi ile ilgili işlem sıralamasının değiştirilebilirliğinin bir göstergesidir. Uretim yönetimi esnekliği , yönetimde yapılabilecek değişikliklerle ilgilidir .
17. ESNEKLİK VE REKABET GÜCÜ Hareket esnekliği,(dinamik esneklik) firmanın, değişen piyasa koşullarına karşılık verebilmesi için yeni atılımlarda bulunabilme kapasitesi olarak tanımlanabilir. Durum esnekliği (statik esneklik) piyasa şartları değiştiği halde verimli şekilde üretim yapmaya devam edebilme yetisidir. Bütün bu esneklikler, firma bazında hareket esnekliğini ve dolayısıyla da rekabet gücünün artmasını sağlar.
18. FMS’ nin gelişimindeki en büyük etken, bilgisayar teknolojisinde gerçekleştirilen ilerlemelerdir. FMS, genel olarak, CAD (bilgisayar destekli tasarım), CAM (bilgisayar destekli imalat), CAPP (bilgisayar destekli üretim planlama) den oluşan CIM (bilgisayarla bütünleştirilmiş üretim) kavramının bir fiziksel uygulaması olarak düşünülebilir. FMS’ nin en önemli özelliği, belli bir süre boyunca insan müdahalesine gerek göstermeden çalışabilmeleridir
19. Aşağıdaki şekil talep hacmi ile imalat çeşitliliğine göre içlerinde FMS’ nin de bulunduğu değişik uygulamaların neler olabildiğini belirlemektedir . ŞEKİL 1 TALEP HACMİ- İMALAT ÇEŞİTLİLİĞİ VE İMALAT SİSTEMLERİ Özel sistem Esnek imalat sistemi İmalat hücresi Standart genel amaçlı tezgahlar Transfer hattı Artan Hacim Artan Esneklik Talep çeşitliliği
20. ESNEK İMALAT SİSTEMLERİNİN TANIMI FMS’ yi oluşturan parçalar çeşitli biçimlerde bir araya getirip, bunları 5 grupta toplayabiliriz: Esnek üretim modülü (EÜM), bir tek tezgahtan oluşmaktadır. Esnek üretim hücresi (EÜH), birkaç EÜM ve bazen bir otomatik malzeme taşıma sisteminin bir araya gelmesiyle oluşur. Esnek üretim grubu (EÜG), esnek üretim modülü ve esnek üretim hücrelerinin bir araya gelmeleriyle oluşur. Esnek üretim sistemi (EÜS) ve Esnek üretim hattı (EÜHT) hem üretim hem de montaj yeteneğine sahip esnek üretim gruplarının bir araya gelmesiyle oluşur
21. TAMAMLAYICI ve ARALARINDA DEĞİŞTÄ°RÄ°LEBÄ°LÄ°R ESNEK ÃœRETÄ°M SÄ°STEMLERÄ° Ä°ki esnek üretim hücresini birbirinden oldukça farklı biçimde oluÅŸturmak ve yine de, bir dizi ürünü aynı verimle üretmelerini saÄŸlamak mümkündür. Bu hücrelerden biri, yalnızca, yüksek derecede uzmanlaÅŸmış (esnekliÄŸi olmayan) tezgahlardan oluÅŸturulabilir. Burada, hücreye esneklik kazandırabilmenin koÅŸulu, söz konusu tezgah parkını, imal edilebilecek deÄŸiÅŸik ürün tiplerine uygun,deÄŸiÅŸik tipten yeterli sayıda tezgah içerecek biçimde düzenlemek ve hücre içi harekette etkinliÄŸi saÄŸlamaktır. DiÄŸer hücre ise, birbirinin aynı ama yüksek esnekliÄŸe sahip (deÄŸiÅŸik bir çok iÅŸlem yapabilen) tezgahlardan ve hücre içi hareket en az düzeyde olacak biçimde oluÅŸturulabilir. Bu iki hücreden ilki, bir tesis baÄŸlamında, Tamamlayıcı Tip Esnek Ãœ°ù±ð³Ù¾±³¾ Sistemi (complementary-type FMS); ikincisi ise, Aralarında DeÄŸiÅŸtirilebilir Tip Esnek Ãœ°ù±ð³Ù¾±³¾ Sistemi (interchangeable-type FMS) olarak tanımlanabilir .
22. HV-FMS Yüksek Ãœretkenlik Hat üretim sistemi Ãœ°ù±ð³Ù¾±³¾ artık zamanını kısalması Stabil ve güvenilir sistem Yüksek Esneklik Çok fonksiyonlu üretim sistemi Yüksek oranda birleÅŸik üretim GeniÅŸleyebilirlik ve basitlik için azaltılabilirlik HIPARMS
23. ESNEK ÃœRETÄ°M ELEMAN VE TEKNOLOJÄ°LERÄ° Bir Esnek Ãœ°ù±ð³Ù¾±³¾ Sisteminde, Sayısal denetimli tezgahlar parça iÅŸlemek için gerekli esnekliÄŸi saÄŸlarken malzeme taşıma sistemleri de aynı esneklik çerçevesinde tezgahlar arası fiziksel baÄŸlantıyı saÄŸlar. Bilgisayar sürekli olarak bu elemanları denetler. Bu araçların her biri ayrı bir teknolojinin ürünüdür. Buna göre Esnek Ãœ°ù±ð³Ù¾±³¾ Sisteminin temelini oluÅŸturan teknolojileri sayısal denetimli tezgah teknolojisi, malzeme taşıyıcıları teknolojisi sistem elemanlarının birbirinden haberdar olmasını ve sistemin bir bütün olarak denetlenebilmesini saÄŸlayan enformasyon teknolojisi olarak sınıflandırabiliriz.
25. Ãœ°ù±ð³Ù¾±³¾ süreci temelde, malzeme iÅŸleme, malzeme taşıma ve enformasyon teknolojilerine dayanmaktadır. Bunların içinde, özellikle enformasyon teknolojisi, üretim elemanlarını tümleÅŸtirici ve bu elemanlar arasındaki orkestrasyonu saÄŸlayıcı iÅŸlevi nedeniyle, önemli bir role sahiptir. Bu baÄŸlamda,enformasyon teknolojisi üretim organizasyonunu yeni bir geliÅŸim sürecine sokmuÅŸtur ve ürünün ortaya çıkması için gerekli olan bütün araçları ve yöntemleri etkilemektedir. Bilgisayar TümleÅŸik Ãœ°ù±ð³Ù¾±³¾, söz konusu etkilemenin bir ürünüdür ve üretim iÅŸlevlerinin, enformasyon teknolojisi aracılığıyla tümleÅŸimi anlamına gelmektedir
26. Bilgisayar TümleÅŸik Ãœ°ù±ð³Ù¾±³¾ Sistemi üç ana alt bir bütün olarak düşünülebilir Yönetim Bilgi Sistemi (YBS) (Management Information System; MIS): Yönetim Bilgi Sistemi,yöneticilerin fabrikayı yönlendirmedeki karar alma iÅŸlevini destekleyen Bilgisayar tabanlı bir veri iletim ve iÅŸleme sistemidir Bilgisayar Destekli Tasarım (BDT) (Computer Aided Design; CAD) Sistemi: Bir Bilgisayar Destekli Tasarım Sistemi temelde bir grafik terminalinden oluÅŸur. Tasarlanan parçanın teknik çizimi bilgisayar ekranında görülebilir ve klavye, tablet gibi araçlarla çizim yapılabilir. Bilgisayar Destekli Ä°malat (BDÄ°) (Computer Aided Manufacturing; CAM) Sistemi: Bilgisayar Destekli Ä°malat, genel olarak bir hammaddeyi satışa hazır hale gelmiÅŸ ürüne çeviren bilgisayar denetimli üretim teknikleri ve onların ön hazırlık basamaklarının tamamı olarak tanımlanabilir
27. Her iki sisteme de ÅŸu ya da bu ölçüde temel oluÅŸturan teknolojiler ve üretim elemanları söz konusudur. Bunları baÅŸlık olarak aÅŸağıdaki ÅŸekilde sıralayabiliriz Akıllı Sensörler Sensörlerin üretimdeki rolü Uyarlanmalı (Adaptive) Kontrol Sistemleri için veri toplamaktır. Akıllı Robotlar GeliÅŸmiÅŸ bir robot sistemi akıllı sensörleri sayesinde çevresindeki deÄŸiÅŸimleri algılar ve robot yazılımı gerekli program deÄŸiÅŸikliklerini yaparak yeni ÅŸartlara uyumu saÄŸlar. Sistem Simülasyonu ve Modelleme Ä°lki,tek bir iÅŸlemin ya da robotun grafiksel olarak simülasyonudur. DiÄŸeri ise, bütün bir sistemin, örneÄŸin bir Esnek Ãœ°ù±ð³Ù¾±³¾ Sisteminin genellikle matematiksel olarak modellenmesidir. Yapay Zeka Karmaşık problemlerde optimal çözümü bulabilen geliÅŸmiÅŸ bilgisayar yazılımlarıdır
28. Veri Tabanları Verilerin anlamları kaybedilmeden ve gerektiğinde erişilebilecek şekilde saklanması (depolanması) önemlidir. Veri tabanı bu iş için gerekli belleği sağlar ve bilgi erişim sistemleri de bu veri tabanlarından verilere erişirler. Yerel Alan Ağları (Local Area Networks ; LAN) Birbiriyle çok sıkı bir bağlantı içinde olması gereken BTÜ elemanları arasında gerçek zamanlı bir veri akışı mümkün olmalıdır. Birbirinden farklı yapıdaki bu elemanlar arasındaki veri akışının fiziksel mekanizmasını yerel alan ağları oluşturur. Uyarlanmalı Kontrol (Adaptive Control) Optimuma yakın performans elde etmek üzere,kontrol parametrelerinin, ölçülen proses değişkenleri doğrultusunda, geri besleme yoluyla otomatik olarak uyarlandığı bir kontrol yöntemidir. Grup Teknolojisi Entegre sistemlerin planlama ve geliştirme aşamalarında kullanılan temel bir anlayıştır.
29. FMS’NİN AMAÇLARI Küçük parti büyüklükleri, Hızlı stok çevrimleri (Inventory Turnover), Tezgah kurmalarının ortadan kaldırılması, Hızlı malzeme aktarımı, Mamul gamındaki değişimlere hızlı uyum, Tezgah arızalanmalarında hızla alternatif rotalama, Tasarım değişmelerine hızla uyum Tüm sistemin sürekli ve bütünleşik olarak izlenmesi, Sözlü ve yazılı iletişime bağımlılıktan kurtulunması, İmalat hacimlerinde hızla değişiklik yapılabilmesi, Planlanan imalata atölye personelince sık sık müdahale yapmanın gerekmemesi, Teslimat sürelerindeki değişkenliğin az olması,
30. FMS VE ÜRETİM PLANLAMA Başka temel işletme yönetimi faaliyetlerinin (örneğin malzeme tedarikçileriyle ilişkiler, pazarlama, personel alımı ve eğitimi, ARGE yönetimi) yanısıra üretim ile ilgili yönetim faaliyetleri de bu amaçlara hizmet edecek biçimde yürütülür. FMS’ de amaçlananların gerçekleşmesi genellikle (firmalardaki spesifik FMS uygulamasına bağlı değişiklikler saklı kalmak üzere) aşağıdaki üç seviyede planlama içerisindeki özel iş bölümü ile gerçekleşir. 1-Stratejik seviye 2-Taktik seviye 3-Operasyonel seviye
31. 1-Stratejik Seviye Mamul yelpazesine karar verilerek hangi mamul aileleriyle sınırlı FMS’ nin düşünüleceğinin belirlenmesi, Mamul yelpazesindeki ürünlerin arasındaki miktar (imalat hacmi) ilişkilerinin neler olabileceğinin belirlenmesi, FMS arasından yada bir esnek imalat sisteminin elemanları (tezgah, malzeme taşıma, depolama, bilişim, donanım ve yazılımı) arasından seçim için hangi stratejik avantajların öne çıkarılacağının saptanması, Gerek duyulan esneklik düzeyinin ortaya konulması, Fms yatırımlarının aşamalandırılması, Taktik seviye planlama için hedeflerin ortaya konulması,
32. 2-Taktik Seviye Hangi parçaların bir arada yüklenebileceğinin (parça kümelerinin) belirlenmesi, Parça kümelerinin sıraya konulmaları, Tezgahların kullanım biçimine (takılı takım grupları ile aynı tip tezgahların oluşturacağı havuzların olup olmayacağına) karar verilmesi, Rotalama alternatiflerinin ortaya çıkarılması, Bir imalat çevrimindeki ürün karışım oranlarına (Production Ratios) karar verilmesi,
34. ESNEK ÃœRETÄ°M SÄ°STEMÄ°NE GEÇİŞ AÅžAMASINDA YÖNETÄ°MÄ°N ROLÃœ VE DEÄžERLENDÄ°RMESÄ° DeÄŸiÅŸen ve geliÅŸen dünya pazarlarında pazarın yapısı, çeÅŸitleri ve üretilen malların nitelikleri tüketiciler tarafından belirlenmektedir. Tüketiciler sürekli olarak yeni ve deÄŸiÅŸik mamuller arzulamakta bu durum talepte esneklik ve dalgalanma yaratmaktadır. Böylece üretimde hız ve esneklik ön plana çıkmaktadır. Ä°ÅŸletmelerin bu taleplere cevap vermeleri ancak yeni üretim teknolojilerine uyum saÄŸlamalarıyla mümkün olabilecektir. Günümüz iÅŸletmeleri tüketici ihtiyaçlarındaki deÄŸiÅŸime baÄŸlı olarak talepteki dalgalanmaları karşılayabilmek için üretimin esnek bir yapıya sahip olması konusunda önemli sistemler geliÅŸtirmiÅŸtir. Bu sistemler arasında en önemlisi "Esnek Ãœ°ù±ð³Ù¾±³¾ Sistemi"dir.
35. Bir esnek üretim sistemi dönüşüm programının karşılaştığı kısıtlamalar şöyle özetlenebilir. Sistem değişimleri yapısal olarak güçtür ve yürütümü yüksek maliyet içerir. İşletmeler ürün yenileme için yatırıma giderken, proses yenilemede isteksiz davranmaktadır. Büyük belirsizlikler, istikrarsızlıklar altında karar verirken değişimden kaçılabilir.
36. Değişim kararı yalnızca maliyet açsından ve üretimi arttırma bazında yapılmamalı, işletmenin rekabet yeteneğine dayandırılmalıdır. Sendikaların iş kaybı korkusu ve çok fonksiyonlu işçi kavramına karşı çıkması caydırıcı bir etki yapar. Bazı işlevlerin değişikliğe uğraması ve üretim sistemi içine yedirilmesi nedeniyle, esnek üretim sistemi tipi değişimler alt ve orta kademe yöneticiler için bir tehdit olarak görünmektedir. Pek çok durumda alt ve orta kademe yöneticileri esnek üretim sistemine işçilerden daha çok direnç gösterirler. İşletmelerde genel olarak mavi yakalı kesimin karar verme sürecinde yer alma noksanlığı zayıf dikey iletişime yol açar.
37. Esnek Ãœ°ù±ð³Ù¾±³¾ Sisteminin Kurulma Stratejisi ve Kullandığı Teknolojiler 1-Fiziksel alt sistem 2-Kontrol alt sistemi Grup Teknolojisi (GT) Bilgisayarla BütünleÅŸik Ãœ°ù±ð³Ù¾±³¾ (CIM) Bilgisayar Destekli Ãœ°ù±ð³Ù¾±³¾ (CAM) Otomatik Yönlendirmeli Taşıyıcılar (AGV) Otomatik Yükleme/BoÅŸaltma Ãœniteleri Yönetim Bilgi Sistemi (MIS) Otomatik Malzeme Ä°ÅŸlemi Teknolojileri Akıllı Robotlar-Aparatlar Dağıtılmış Sayısal Denetim (DNC)
38. Fiziksel alt sistem üç ana birime ayrılabilir: İstasyon: Tezgahlar, muayene cihazları, yıkama alanı, yükleme-boşaltma alanları. Depolama Sistemi : Her istasyondaki paletler ya da iki işlem arasında parçanın geçici olarak üzerinde stoklandığı herhangi bir düzenek. Malzeme Taşıma Sistemi : Işık, elektrik ya da lazer kontrollü taşıyıcılar, taşıyıcı bantlar ve diğerleri.
39. Kontrol alt sistemi yazılım ve donanım olarak iki gruba ayrılabilir; Kontrol yazılımı , fiziksel alt sistem işletiminin yönetim mantığını oluşturan bir Komut Dizini( Instruction Set) ve dosyalardan oluşmaktadır. Kontrol donanımı Yazılımın kullanılabilmesi için gerekli olan bilgisayarlar, bilgi saklama sistemleri, iletişim ağları ve iletişim protokollerinden oluşmaktadır
40. Esnek Ãœ°ù±ð³Ù¾±³¾ Sistemlerinin Tercih Nedenleri Ãœ°ù±ð³Ù¾±³¾ tamamlama süresinde azalma, Proses içi stoklarda azalma, stok maliyetlerinde düşüş, Parça benzerliklerinden ve uygun sıralama nedeniyle tezgah ayar sürelerinde azalma, Benzer parçalar için ortak kullanım nedeniyle takım ve aparat maliyetlerinde azalma, İşçilik maliyetlerinde düşme,
41. Kalitede iyileşme, Yer ihtiyacında azalma, Akıcı üretim nedeniyle malzeme taşımada azalma, İş tatmininde yükselme, İş güvenliğinde artış Sistemin kurulmasıyla birlikte kârlılık ve verimlilikte artış görülür. Böylece işletmenin rekabet gücüde artar.
42. Esnek Ãœ°ù±ð³Ù¾±³¾ Sistemine GeçiÅŸ AÅŸamasında Yöneticilerin Kararlarını Etkileyen Faktörler 1-Finansal Faktörler 2-Teknolojik Faktörler 3-Endüstriyel Ä°liÅŸkiler ve Ä°ÅŸsizlik 4-EÄŸitim 5-Bakım-Onarım ve Yedek Parça Temini 6-Rakip Ä°ÅŸletmeler 7-Hükümet Politikası
43. 1-Finansal Faktörler Esnek üretim sistemine geçmenin yol açacağı başlıca harcama kalemlerini şöyle sıralayabiliriz: Endüstriyel robotların fiyatı, Endüstriyel robotların fabrikaya yerleştirilmeleri sırasında yapılacak harcamalar, Bu robotların kullanımı sırasında gerekli olacak özet alet ve teçhizat ile ilgili harcamalar, Robotların fabrikaya yerleştirilmeleri nedeni ile üretimin durmasının sonucu ortaya çıkacak maliyet,
44. Bilgisayarların maliyeti, İşçilerin eğitim programlarının maliyeti, Sistemin yürümesi sırasında yapılacak bakım-onarım harcamaları, İstihdam edilecek nitelikte işgücünün maliyeti, Bilgisayar programlarında yapılacak değişimlerin maliyeti, Sigorta prim ödemeleri, Yatırılan sermayenin maliyeti, Enerji maliyeti.
45. Esnek üretim sisteminin doÄŸuracağı mali kazançları ise şöyle sıralayabiliriz: Ä°ÅŸgücü maliyetlerinde saÄŸlanacak tasarruflar, Hammadde, yarımamul madde ve malzeme kullanımında saÄŸlanacak tasarruflar, Ãœ°ù±ð³Ù¾±³¾ artıklarının azalması nedeni ile saÄŸlanacak tasarruflar, Kusurlu mal üretiminin azalması nedeniyle yeniden iÅŸleme tabi tutma maliyetlerinin azalması, Ä°ÅŸ kazalarının azalması sonucu, bu tür harcamaların azalması, Fiziksel alandan saÄŸlanan tasarruflar sonucu fiziksel alanlar için yapılan harcamaların azalması,
46. Enerji tüketiminde saÄŸlanacak tasarruf, Kalite kontrol faaliyetleri ile ilgili harcamalardan saÄŸlanacak tasarruf, Stok maliyetlerinin azalması, Ãœ°ù±ð³Ù¾±³¾e geçmeden önce yapılan hazırlık sürelerinin kısalması sonucunda elde edilecek kazançlar, Ãœ°ù±ð³Ù¾±³¾ süreci süresinin kısalması nedeni ile elde edilecek kazançlar, Ãœ°ù±ð³Ù¾±³¾ miktarının ve üretim kalitesinin yükselmesi nedeni ile elde edilecek kazançlar, Yönetim giderlerinin azalması, Hükümet tarafından tanınacak vergi muafiyetlerinin ve amortisman giderlerinin doÄŸuracağı kazançlar.
47. 2-Teknolojik Faktörler Yönetimin esnek üretim sistemine geçerken teknolojik gelişmeleri son derece ayrıntılı olarak incelenmesi gerekir. Bu inceleme özellikle esnek üretimin asli unsurlarını oluşturan endüstriyel robotlar ve yapay zeka üzerinde yoğunlaştırılmalıdır. Ayrıca sistemde kullanılacak bilgisayarlar üzerinde de önemle durulmalıdır.
48. 3-Endüstriyel İlişkiler ve İşçilik Genellikle işçiler yeni teknolojilere şu nedenlerle karşı çıkarlar: İşlerini kaybetme korkusu, Kendilerinin görüş ve önerileri alınmaksızın yeni üretim sistemlerinin üst kademe tarafından zorla uygulamaya konulması, İşçilerin işleri ile ilgili konularında alınacak kararlara katılmamaları.
49. 4-Eğitim Esnek üretim sistemini benimseyen bir işletme kaçınılmaz olarak yoğun eğitim programları düzenlemek zorundadır. Esnek üretim sistemlerinde işçiler çok fonksiyonlu olup, tek bir prosese bağlı olan geleneksel işçilerden farklıdırlar. Bu yüzde tüm işçiler hücredeki tüm prosesleri yapacak şekilde eğitilmelidir. Bu, eleman sayısı yönünden hücreye esneklik kazandırma açısından çok önemlidir Yeni anlayış bazı yetkilerin kurulan takımlara devrini gerektirdiğinden, özellikle otoriter ve dikey yapıdaki geleneksel kuruluşlarda orta yönetim ve alt yönetim bu durumu kendi etkilerinin gevşemesi olarak görebilir. Bu yüzden değişimden etkilenecek herkesin, tüm yöneticilerde dahil olmak üzere eğitilmesi gerekir
50. 5-Bakım Onarım ve Yedek Parça Temini Esnek üretim sistemine geçecek işletmelerin bakım-onarım ve programlama sorunlarını nasıl çözüme kavuşturacakları hususunda çok dikkatli olması gerekir. İşletmelerin bu sorunların üstesinden gelebilmeleri için üç seçenekleri vardır. Birincisi sistemi satın aldıkları işletmeden bakım onarım ve programlama hizmetlerini talep etmek, ikincisi bu işlevleri yerine getirecek uzmanları bulup işletme bünyesinde istihdam etmek ve üçüncüsü de mevcut elemanları eğitmek yoluyla onlara gerekli nitelikleri kazandırarak bakım-onarım programlama işlerinin üstesinden gelmektir.
51. 6-Rakip İşletmeler Yönetimin rakip işletmelerin, esnek üretim sistemini kullanıma geçiş ile ilgili eğilimlerini yakından takip etmesi gerekir. Yönetim rakip işletmelerde böyle bir eğilimin mevcudiyetini anladığı zaman, hemen harekete geçerek olayın gerisinde kalınmaması için gerekenleri yapmalıdır. Yeni üretim sistemini benimsemeyen bir işletme benimseyenler karşısında rekabet gücünü yitirip piyasadan silinir.
52. 7-Hükümet Politikası Yönetim, esnek üretim sistemine geçiş hususunda hükümetin yaklaşımında değerlendirilmelidir. Hükümet hızlı amortisman, ucuz kredi, gümrük muafiyeti, işçilik sigortası, eğitim gibi konularda alacağı kararlar ile bu yeni üretim sistemine geçişi hızlandırabilir veya yavaşlatabilir. Bu nedenle hükümetin kararları ve kararlarının yönü iyi analiz edilmelidir.
53. FMS SONUÇ İmalat sektöründe olduğu gibi günümüzde hizmet üretiminde de esneklik ön plana çıkmıştır. Hizmet üreten işletmeler müşteri isteklerine cevap verebilmek için teknolojideki gelişmelere ayak uydurmak zorundadırlar. Bu yüzden firmalar tam bir otomasyon ile birlikte, taleplerde meydana gelen değişimlere hızla cevap verebilmelidirler. Müşteri tercihleri doğrultusunda sunulan hizmetlerde çeşitliliği arttırmalıdır. Otomasyona ve bilgisayara dayalı modern üretim sistemlerini uygulayabilmek için işletmelerin gerekli araştırmaları yapmaları ve Japonya’da olduğu gibi devletin bu konuda öncü olması gerekmektedir.
54. Örnek Esnek İmalat Sistemi Parts loading and unloading Machines Material handling system
56. Ford’ un Problem i Ford Powertrain ’de aşağıdaki güçlüklerle karşılaştılar - modası geçmiş hücre kontrolü - bu nedenden dolayı esneklikten yoksun kalmak - ve neden olduğu etkinlik kaybı
57. Çözüm Tamamlanmış bir hücre kontrolü açık bir mimariye,genellikle erişilebilir araçlara ve endüstride standart olan donanım,yazılım ve protokollere dayanır.Ford çözümü, Esnek üretim sistemine geçmekte buldu.
58. Yararları Ford’a, farklı satıcılardan sağlanan aletleri beraber kullanma ve eşleme imkanı verdi. Uygulamaları yerine getirmek için gerekli olan işçi-yıl sayısını azalttı. Tamamen otomatik kapalı-loop kontrolcü için gerekli bütçe,eski sistem için gerekli olandan 1/10 th oranında daha azdı. Operatörleri için ekstradan eğitim gerekmiyordu.
Editor's Notes
#57: This information was found at the following website: http://www.gensym.com/manufacturing/ss_ford.shtml
#58: G2 as they call it uses AGV’s, UNIX work station that communicates via TCP/IP to an Oracle database on a VAX.
#59: These benefits were reported from the website listed in the summary http://www.gensym.com/com/manufacturing/ss_ford.shtml