Oral kavi̇te
- 1. ORAL KAVİTE Doç. Dr. Fatih ÖZAN AİBÜ DİŞ HEKİMLİĞİ FAKÜLTESİ AĞIZ DİŞ VE ÇENE CERRAHİSİ ANABİLİM DALI
- 2. İki türlü kemikleşme vardır: 1. İntramembranöz kemikleşme: Mezenkim dokusunun doğrudan kemik dokuya dönüşmesidir. Yassı kemikler bu şekilde meydana gelir. 2. İntrakartilaginöz (endokondral) kemikleşme: Mezenkim dokusundan önce hyalin kıkırdak bir model gelişir, sonra bunun yerini kemik doku alır. Kısa ve uzun kemikler bu şekilde meydana gelir.
- 3. Oral kavite, dıştan dudaklar ve yanaklar içten palatoglossal katlantıya kadar ki alana denir Vestibul: Dişler ve yanak arasındaki alan Ağız boşluğu: Dişlerin iç yüzeyleri ile olan sınırlı bölge Posteryorda orofarinks ile devam eder Tüm major tükürük bezleri ağız boşluğuna boşalır
- 4. Dudakların kas iskeleti m. orbicilaris oris tarafından yapılır Üst dudak yanaktan nasolabial çukur ile ayrılır Alt dudak çene ucundan labiomental çukur ile ayrılır Üst ve alt dudaklar labial comissura’da birleşir
- 6. Vermillion: kırmızı renkli alan Philtrum: üst dudak vermillion’u ile burun tabanı arasındaki çöküntü Vestibular veya mukolabial katlantı
- 7. Yanak kas iskeleti m. buccinator tarafından yapılır Mukobukkal katlantı Vestibul ve ağız boşluğunun direkt birleştiği tek yer retromolar bölgedir Parotid bez kanalı, yanak bölgesinde 2. molar diş hizasında vestibule boşalır Yanakta Fordyce’s granülleri denen sarımsı renkte, yağ bezelerinden oluşmuş gelişimsel yapılır göze çarpabilir
- 9. Dudak ve yanağın vasküler desteği ARTER DESTEĞİ ARTER KAYNAK Facial arterin superior labial dalı External carotid arterden çıkan facial a. Infraorbital arterin superior labial dalı Maxillary arterden çıkan infraorbital a. Facial arterin inferior labial dalı External carotid arterden çıkan facial a Mental Inferior alveolar a. Buccal Maxillary a.
- 10. VENÖZ DRENAJ VEN TAKİP ETTĞİ YOL Facial venin superior labial dalı Facial v. Facial venin inferior labial dalı Facial v. Mental Çene ucu ve alt dudak drenasyonundan sonra pterygoid ven pleksüsü Buccal Pterygoid ven pleksüsü
- 13. MOTOR İNNERVASYON Yüz mimik kaslarının tümü n. facialis tarafından innerve edilir SİNİR KAYNAK Buccal n. Facial n. Mandibular n.
- 14. DUYU İNNERVASYON Bu bölgenin tüm duyusal innervasyonu n. trigeminus tarafından sağlanır SİNİR KAYNAK Infraorbital sinirin superior labial dalı Mental N. trigeminus Buccal
- 17. Ağız Boşluğunun Sınırları SINIR YAPILAR ÜST SERT DAMAK POSTEROSUPERIOR YUMUŞAK DAMAK YAN YANAK ALT AT NALI ŞEKLİNDE OLAN MANDİBULANIN ÇEVRELEDİĞİ DİL ALTI BÖLGESİ
- 18. ÜST SINIR: SERT DAMAK
- 19. Ağız boşluğu tavanı Ağız boşluğunu burun boşluğundan ayırır Maksillanın palatal kısmı ile palatal kemiğin horizontal kısmı tarafından oluşturulur Ön bölgede nasopalatine n. ve sphenopalatine damarların geçtiği incisive foramen vardır Posterolateral kenarında bulunan greater ve lesser palatine foraminalardan aynı adla sinirler ve damarlar geçer
- 21. POSTEROSUPEROIR SINIR: YUMUŞAK DAMAK Tüm damağın 1/3’ünü oluşturur Ağız boşluğunu nazofarinksten ayırır Yumuşak damakta sert damaktaki palatal bezlerin devamı olarak mukus salgılayan çok sayıda bez vardır 3 kısmı vardır: 1. Ön tarafta sert damakla birleştiği yerde titreşim hattı 2. Arka-yan taraflarda palatoglossal ve palatofaringeal katlantıları oluşturur 3. Posteryorda uvula arka kenarın ortasında bulunur
- 22. Beş kastan oluşur: 1. M. uvulae 2. M. tensor veli palatini 3. M. levator veli palatini 4. M. palatopharyngeus 5. M. palatoglossus (bazen dil kasları içinde de sayılmaktadır) Yumuşak damak yutkunma esnasında Passavant katlantısını oluşturarak besinlerin nasofarinkse kaçmasını önler
- 26. YUMUŞAK DAMAK KASLARI KAS GÖREVİ SİNİRİ Tensor veli palatini Yumuşak damağı yanlara doğru çeker, böylece genişleme sağlar Trigeminal sinirin mandibular kısmı Levator veli palatini Yumuşak damağı yukarı-arkaya kaldırır, böylece nasofarinksi kapatır Pharyngeal plexus (n. vagus’un ve nn. accessory kranial kısmının motor parçası) Uvula Uvulayı yukarı kaldırır, yanlara çeker Palatopharyngeus Farinks ve larinksi kaldırır. Nasofarinksin kapanmasını sağlar Palatoglossus Dili kaldırır. Yutkunma esnasında orofaryngeal istmusu daraltır.
- 28. LATERAL SINIR: YANAK Önde labial comissuradan başlar arkada ramusun arka yüzeyine kadar devam eder Üst sınırı maksillar vestibul, alt sınırı mandibular vestibul Fordyce’s granüller ektopik yerleşimli yağ bezeleridir Pterygomandibular raphe posteryor kısmında bulunur ve pterygomandibular boşluğun yerini gösterir
- 30. INFERIOR SINIR: AĞIZ TABANI YAPI ÖZELLİĞİ Taban Ağız boşluğunun alt sınırıdır. Mandibulanın lingual yüzeyi boyunca oluşan ve at nalı şekline sahip yer Dil Lingual frenulum Mukoz membran Dilden mandibulaya uzanan çok katlı skuamoz epitel Sublingual papilla Lingual frenulumun her iki tarafında buluanan kabartılar. Submandibular bezin muköz salgısının ağız içine boşaldığı yerdir Submandibular kanal Sublingual bez boyunca uzanır Lingual sinir Submandibular kanalı çaprazlayıp dile ulaşır Plica fimbriata Mylohyoid kas Ağız kavitesi tabanının döşemesini yapar Geniohyoid kas Mylohyoid kasın üzerinde uzanır. Mandibulanın inferior genial tüberkülüdünden hyoid kemiğe uzanır
- 31. AĞIZ TABANINI OLUŞTURAN KASLAR KAS GÖREVİ ORİJİNİ SİNİRİ Mylohyoid kas Ağız tabanını yükseltir, bununla beraber hyoid kemik de eleve edilir Mandibulanın mylohyoid çizgisi Mylohyoid sinir (n. trigeminusun mandibular kısmının inferyor alveolar dalından) Geniohyoid kas Hyoid kemiği eleve eder Inferior genial tüberkül Hypoglossal sinir
- 37. Bugünümüzü çalan iki hırsız var; geçmişe ilişkin pişmanlıklarımız ve geleceğe ilişkin kaygılarımız. Bu iki hırsız bugünümüzü alıp götürür.Yaşamaya kıyamayıp geleceğe attığımız yaşantılarımız (bugün’lerimiz), gün gelir, yaşanmadan geçmişte kalır. İçinde bulunduğumuz anı yeterince yaşamadığımız zaman, geleceği hakkıyla yaşama şansımız azalır.
- 38. Çünkü: Her şeyi biriktirebilirsiniz, ama zamanı biriktiremezsiniz, kendinizi de biriktiremezsiniz. Böyleyse, yaşanmadan ertelenmiş günleri ileride yaşama ihtimalimiz yoktur.. Bugün ne varsa yarın tarih olacaktır; tarih olmadan onların kıymetini bilmekte keyif vardır. Geçmiş bu an artık yoktur; gelecek ise henüz yoktur..
- 39. Eğer sürekli yas içindeyseniz geçmiş sizi kontrol ediyor demektir; sürekli korkuyorsanız gelecek sizi kontrol ediyor demektir; eğer yasla ve korkuyla başa çıkmışsanız, bugününüzü kontrol edebilir, geleceğinizi planlayabilirsiniz
- 40. AĞIZ BOŞLUĞUNUN DAMARLARI DAMAĞI BESLEYEN ARTERLER ARTER KAYNAK İZLEDİĞİ YOL Maxillary External carotid a. Damağı besleyen 3 dalı vardır: 1.Sphenopalatine 2.Greater palatine 3.Lesser palatine Mandibular dişleri besleyen dalı: 1.İnferior alveolar Maksillar arkı besleyen dalları: 1.Anterior sup alveolar 2.Middle sup alveolar 3.Posterior sup alveolar
- 41. DAMAĞI BESLEYEN ARTERLER ARTER KAYNAK İZLEDİĞİ YOL Sphenopalatine Maxillar arterin 3. parçası •Sphenopalatine foramenden geçtikten sonra nasal kaviteye girer İki dala ayrılır: 1.Superior lateral dal 2.Superior medial dal, nasal septum boyunca ilerler ve incisive kanaldan sert damağa girer
- 42. DAMAĞI BESLEYEN ARTERLER ARTER KAYNAK İZLEDİĞİ YOL Greater palatine Maxillar arterin descending palatine arter dalının uzantısı •Palatine kanalda descending palatine arter ikiye ayrılır: 1.Greater palatine 2.Lesser palatine •Greater palatine foramenden çıkar incisive foramene kadar öne doğru seyreder, sert damağı, mukozayı, palatal bezleri besler ve sphenopalatine arterin uç kısmı ile anastomoz yapar. Lesser palatine Maxillar arterin descending palatine arter dalının uzantısı • Yumuşak damağı ve palatine tonsili besler
- 43. DAMAĞI BESLEYEN ARTERLER ARTER KAYNAK İZLEDİĞİ YOL Facial External carotid arter •Boyundaki karotid üçgenden menşe alır •Submandibular bez boyunca yoluna devam eder, bezi besleyen submantal arter dalını verir •Mandibula gövdesinde masseter kas önünden yukarıya ilerler Ascending palatine Facial arter •Yumuşak damağı besler Ascending pharyngeal External carotid arter • Boyundaki karotid üçgenden menşe alır
- 47. AĞIZ TABANI ARTERYAL BESLENMESİ AĞIZ TABANINI BESLEYEN ARTERLER ARTER KAYNAK İZLEDİĞİ YOL Facial External carotid arter •Boyundaki karotid üçgenden menşe alır •Submandibular bez boyunca yoluna devam eder, bezi besleyen submantal arter dalını verir •Mandibula gövdesinde masseter kas önünden yukarıya ilerler Ascending palatine Facial arter •Yumuşak damağı besler Submental Facial arter • Submandibular bezi ve çevre kasları besler Lingual External carotid arter • Hypoglossa siniri çapraz üstten geçer • İki dal verir: 1. Sublingual 2. Deep lingual
- 48. MAKSİLLAR VE MANDİBULAR DİŞLERİN ARTERYAL BESLENMELERİ ALT ÇENE VE ÜST ÇENE DİŞLERİ BESLEYEN ARTERLER ARTER KAYNAK İZLEDİĞİ YOL Maxillary External carotid arter Damağı besleyen 3 dalı vardır: 1.Sphenopalatine 2.Greater palatine 3.Lesser palatine Mandibular dişleri besleyen dalı: 1.İnferior alveolar ÜST ÇENE DİŞLER Anterior sup alveolar Middle sup alveolar Posterior sup alveolar ALT ÇENE DİŞLER Inferior alveolar Mental Incisive
- 52. DAMAK VE AĞIZ TABANININ VENÖZ DRENAJI DAMAK VE AĞIZ TABANININ VENÖZ DRENAJI VEN İZLEDİĞİ YOL Greater palatine Pterygoid Lesser palatine plexus’a boşalır Sphenopalatine Lingual Internal jugular ven’e boşalır Submental Facial ven’e boşalır Pharyngeal plexus •Infratemporal fossa ve oral kavitedeki damarların çoğu pterygoid plexus’a boşalır •Facial ven, pterygoid plexus venleri ve cavernous sinus ile bağlantılıdır •Kapağı yoktur •En sonunda Maxillar ven’e boşalır
- 53. DİŞLERİN VENÖZ DRENAJLARI VEN İZLEDİĞİ YOL Anterior sup alveolar Pterygoid plexus venlerine boşalırlar Middle sup alveolar Posterior sup alveolar İnferior alveolar
- 56. ORAL KAVİTENİN SİNİR DESTEĞİ Oral kavite sinir desteğini trigeminal sinirin maksillar ve mandibular dallarından alır
- 57. MAKSİLLAR DİŞLERİN İNNERVASYONU SİNİR KAYNAK İZLEDİĞİ YOL Maxillary Trigenimal n. •Duyusal destek sağlar •Middle kranyal fossadan pterygopalatin fossaya Foramen rotundum vasıtasıyla geçer •Pterygopalatin fossada 4 dala ayrılır: 1.İnfraorbital 2.Ganglionic 3.Posterior sup alveolar 4.Zygomatic •İnfraorbital dal: 1.Anterior sup alveolar 2.Middle sup alveolar Infraorbital Trigeminal sinirin maksillar dalının devamıdır •Infraorbital fissure’dan geçerek orbite girer •Orbitte infraorbital çukuru takip eder, infraorbital foramenden yüze dağılır. Burada 3 dal verir: 1.Nasal 2.Inferior palpebral 3.Superior labial Anterior sup alveolar Infraorbital n. Middle sup alveolar Posterior sup alveolar Maxillary n.
- 60. MANDİBULAR DİŞLERİN İNNERVASYONU SİNİR KAYNAK İZLEDİĞİ YOL Mandibular Trigenimal n. •Duyusal desteğe ek olarak motor fonksiyon da sağlar •Infratemporal fossaya Foramen ovale’den geçerek girer. Burada anterior ve posterior dallara ayrılır. •Anterior dal daha ufaktır ve genelde motordur, 1 dalı duyusaldır: 1.Masseteric 2.Anterior ve posterior deep temporal 3.Medial pterygoid 4.Lateral pterygoid 5.Buccal (duyusal) •Posterior dal daha büyüktür genelde duyusaldır, 1 dalı motordur: 1.Auriculotemporal 2.Lingual 3.Inferior alveolar 4.Mylohyoid (motor) Inferior alveolar Mandibular n. Mental Inferior alveolar 2. Premolar dişten itibaren ön bölgenin diş etini, cildi, çene ucunu ve mukozayı innerve eder Incisive
- 61. Foramen rotundum Sphenoid Trigeminal sinirin maxillar kısmı Foramen ovale Trigeminal sinirin mandibular kısmı, accessory meningeal arter, lesser petrosal n., emissary v. Foramen spinosum Middle meningeal damarlar ve trigeminal sinirin mandibular kısmının meningeal dalı Sphenoid foramen Emissary v. Foramen lacerum Sphenoid, temporal ve occipital kemiklerin birleşme yeri İçinden hiçbir şey geçmemektedir. Fibrokartilaj doku ile doludur. Önden pterigoid kanala arkada carotid kanala yolu vardır.
- 64. AĞIZ TABANININ İNNERVASYONU SİNİR KAYNAK İZLEDİĞİ YOL Lingual Trigeminal sinirin mandibular dalı •Mandibular dişlerin lingual yüzlerindeki mukozanın, diş etinin, dilin ön 2/3’ündeki papillaların ve mukoz membranın Somatik afferent fibrillerini sağlar. Glossopharyngeal Medulla oblangata •N vagus ve accessory sinir ile beraber jugular foramenden geçer •Dilin posterior 1/3’ünün ve gırtlak mukoz membranın Somatik afferent fibrillerini sağlar •Ayrıca dilin 1/3 posteriorundaki tat tomurcuklarının ve mukozal membranının sinirsel desteğini de sağlar Internal laryngeal N vagus Chorda tympani N facialis Dilin ön 2/3’lük kısmının tat almasından sorumludur
- 65. DAMAK SİNİR KAYNAK İZEDİĞİ YOL Maxillary Trigeminal n. •Duyusal sinir •Foramen rotundum vasıtasıyla middle cranial fossadan pterygopalatin fossaya girer. Burada şu dalları verir: 1.Infraorbital 2.Ganglionic 3.Posterior sup alveolar 4.Zygomatic Nasopalatine Pterygopalatine fossadaki pterygopalatine ganglion •Nasal kaviteye sphenopalatine foramenden geçerek girer •İncisive kanaldan ağız boşluğuna açılır Greater palatine •Greater palatine foramenden geçerek sert damağa açılır Lesser palatine Lesser palatine foramenden geçerek sert damağa açılır Glossopharyngeal Medulla oblangata
- 68. SABRINIZ İÇİN TEŞEKKÜR ٷİ