ݺߣ

ݺߣShare a Scribd company logo
Framtíð menntunar
Tryggvi Thayer
UME501G
Menntavísindasvið HÍ
Nóv. 2019
Yfirlit
• Inngangur
• Framtíðarfræði:
- Hvað og hvenær er þessi “framtíð”?
- Aðferðir í framtíðarfræðum
- Hvar fáum við gögn um framtíðina?
• Framtíðin frá okkar sjónarhorni
- Tækniþróun
- Samfélagsleg þróun
- Skólaþróun
• Framtíðarsýn í rannsóknum og á vettvangi
Úr frétt um rannsókn Helga Eiríks Eyjólfssonar & Stefáns Hrafns Jónssonar
Framtíðarhjólið
1. Skrifið örstutta lýsingu á greiningarefninu (í þessu tilviki kennaraskortur) í miðjuna á blaði og gera
hring utan um.
2. Þátttakendur skrá í hringi utan um miðju möguleg áhrif megin efnis.
3. Endurtaka 2. skref en nú um staðhæfingar sem settar voru í 2. hring.
4. o.s.frv.
5. Þátttakendur ræða staðhæfingar sem komu fram og skrá allar sem þykja líklegar/raunhæfar
staðhæfingar um framtíðina.
Að lokum:
1. Áætlanagerð
2. Eftirfylgni/eftirlit með framkvæmd
Framtíðin er ekki eitthvað sem kemur fyrir
okkur heldur eitthvað sem við sköpum og
mótum með okkar athöfnum og
ákvörðunum.
The primary goal of futures studies is, “… to create a
new sense of time; to stretch time by including a longer
vision of time within our forecasts, decision making, and
living.”
Inayatullah, 1990
Margar framtíðir
Líkleg framtíð
Hvað má ætla að gerist í framtíðinni?
Mögulegar framtíðir
Hvernig gæti framtíðin orðið?
Hvað er það sem ræður hvaða framtíð verði að raun?
Ákjósanleg framtíð
Hvernig viljum við að framtíðin verði?
Hvernig tryggjum við að ákjósanlegast framtíð verði að raun?
Sjá: Cornish, 2004
Hvenær kemur “framtíðin”?
• 0-5 ár - nánasta framtíð: Skammtímasýn sem mótast mest af núinu.
Það verða breytingar en líkur á róttækum breytingum er lítil vegna
íhaldssemi og lítils svigrúms.
• U.þ.b. 10 ár - meðallangur tími: Nokkur framsýni sem mótast af
áþreifanlegum breytingaröflum í núinu. Líkur á töluverðum
breytingum sem kunna að virðast róttækar eftir á að hyggja.
• Meira en 15 ár - langur tími: Mikil framsýni sem felur í sér skapandi
hugsun um hvernig breytingaröfl geta mótað mögulegar framtíðir.
Gert ráð fyrir að töluverðar breytingar eigi sér stað - sumar
“byltingarkenndar”. Töluvert svigrúm til að móta framtíð.
• +100 ár - fjarlæg framtíð: Skapandi sýn á nýjum
samfélögum/heimum sem tekur tillit til breytingarafla sem enn eru
óráðin. Mikið svigrúm til að setja langtímamarkmið.
Sjá: Irvine & Martin, 1984; Thayer, 2013
Veldisvaxandi tíðni breytinga í UT
Hversu mikil reiknigeta fæst f. $1.000
Kurzweil, 2005
Sjá líka gagnrýni Modis (2006) á hugmyndir Kurzweils
Aðferðir
1. Greinandi– Hvað segja gögn um framtíðina?
- Framtíðarspár (t.d. Moore lögmálið): Framreikna útfrá gögnum sem eru fyrir hendi.
- Stefnugreining (t.d. loftslagsbreytingar): Greina sögulegar og nútíma sveiflur.
Tilgangurinn er að upplýsa um líklega framtíð
2. Skapandi– Hvernig framtíð viljum við skapa?
- Sviðsmyndir (t.d. flugvallarsvæðið í Norðurmýri): Skapa sameiginlega sýn á mögulegar og
ákjósanlegar framtíði
- Forsjálni (t.d. sjálfbær þróun): Nota fjölbreyttar aðferðir framtíðarfræða til að ímynda
sameiginlegar framtíðir.
Tilgangurinn er að lýsa því sem við viljum að gerist
Útkomur
• Breytingaröfl – Hvað í umhverfinu knýr á um
breytingar?
• Mögulegar framtíðir – Hvaða áhrif geta breytingaröfl
mögulega haft?
• Æskileg framtíð – Hvaða framtíð viljum við?
• Áhættur – Hvað getur komið í veg fyrir að æskilega
framtíðin verði að veruleika?
• Tækifæri – Hvernig aukum við líkur á að æskilega
framtíðin verði að veruleika?
Kerfislegt þrýsti- og aðhaldsafl breytinga
Tækni
SamfélagUmhverfi
Samhengi
Breytingaröfl
togast á
Við gerum ekki allt sem við getum
og yfirleitt af góðri ástæðu.
Breytingaröfl
Hvað kemur til með að hafa áhrif á menntun?
• Breytingar í atvinnulífi
• Samfélagsbreytingar
• Fólksflutningar um allan heim
• Ný tækni
Einn gegnum gangandi þráður
Tækniþróun!!!
Tækni framtíðarinnar
Af hverju?
• Breytingaröfl skapa nýja merkingu/breyta
umhverfinu og leiða þannig til breytinga á mörgum
sviðum.
• Afleidd tækniþróun oft sýnilegri en leiðir bara til
skammlífra breytingaskrefa.
Líkleg breytingaröfl Ekki líkleg breytingaröfl
Snjalltæki
Sjálfakandi bílar
Gagnaukinn veruleiki
(e. augmented reality)
Spjaldtölvur
Skjávarpar
MOOC
Tækniþróun
“Öll verk sem efla mannkynið hafa sæmd og eru mikilvæg og ættu að vera
framkvæmd af vandvirkni.”
Martin Luther King Jr.
Samfélagið
“… we are not just witnessing a relativisation of time according to social contexts... The transformation
is more profound: it is the mixing of tenses to create a forever universe…: timeless time, using
technology to escape the contexts of its existence, and to appropriate selectively any value each
context could offer to the ever-present.”
Manuel Castells
Skólaþróun
1. Hvernig verða skólar í framtíðinni?
2. Hvernig viljum við að skólar verði í
framtíðinni?
3. Hvernig byggjum við skóla fyrir framtíðina?
Framtíðarmiðuð menntastefna
Eiginleikar (AVENUE framework):
Anticipatory (Forsjálni)
Vision (Sameiginleg sýn)
Empowerment (Valdeflandi)
New meaning (Ný merking)
Utility (Nytsöm)
Ethical (Siðferðilega réttmæt)
Framtíðarmiðuð stefna opnar leiðir til farsællar framtíðar en
er um leið opin fyrir breytingum.
Sjá: Thayer, 2011
Framtíðarmiðuð stefna - dæmi
Stefna HÍ 2006 - 2011
Langtímamarkmið: Háskóli Íslands verði meðal 100 bestu háskóla
heims.
Þrjú aðalmarkmið:
1. Framúrskarandi rannsóknir
Háskóli Íslands ætlar að efla hágæðarannsóknir sem standast alþjóðleg
viðmið á fjölbreyttum sviðum vísinda og fræða. Til þess þarf að stórefla
doktorsnám og auka samstarf við aðra háskóla, rannsóknastofnanir og
fyrirtæki.
2. Framúrskarandi kennsla
Háskóli Íslands þjónar samfélaginu og þörfum þess fyrir menntun á
heimsmælikvarða með því að veita nemendum framúrskarandi kennslu í
nánum tengslum við rannsóknastarf skólans.
3. Framúrskarandi stjórnun og stoðþjónusta
Háskóli Íslands ætlar að styðja vel við rannsóknir og kennslu með skilvirku
stjórnkerfi, góðri stoðþjónustu og öflugu gæðakerfi.
Greinum stefnu HÍ
Hvað finnið þið í stefnu HÍ 2006-2011 sem
endurspeglar eftirfarandi:
Anticipation (Forsjálni)
Vision (Sameiginleg sýn)
Empowerment (Valdefling)
New meaning (Ný merking)
Utility (Nytsemi)
Ethical (Siðferðilegt réttmæti)
Framtíðin, menntarannsóknir og vettvangurinn
Eru tengsl við framtíðina?
- Bein tengsl: framtíðartengingar ræddar
- Óbein tengsl: framtíðartengingar greinanlegar en ekki
ræddar
- Engin tengsl: engin greinanleg tenging við framtíð
Hver er framtíðarsýnin?
- Íhaldssöm: litlar sem engar breytingar
- Hófsöm: einhverjar breytingar en ekki róttækar
- Framsækin: vel mótuð framtíðarsýn
Heimildir
Castells, M. (1996) The Rise of the Network Society. Oxford: Blackwell.
Common Sense Media (2009). 35% of teens admit to using cell phones to cheat.
Commonsensemedia.org. https://www.commonsensemedia.org/about-us/news/press-
releases/35-of-teens-admit-to-using-cell-phones-to-cheat
Cornish, E. (2004). Futuring: The exploration of the future. Bethesda, MD: World Future
Society.
Facer, K. (2009). Educational, social and technological futures: a report from the Beyond
Current Horizons Programme. London: DCSF & Futurelab.
Harkins, A. M., & Kubik, G. H. (2010). “Ethical” cheating in formal education. On the Horizon,
18(2), 138-146.
Inayatullah, S. (1990). Deconstructing and reconstructing the future: Predictive, cultural and
critical epistemologies. Futures, 22(2), 115–141.
Irvine, J. M., & Martin, B. R. (1984). Foresight in science. Pinter.
Kurzweil, R. (2005). The singularity Is near. New York: Viking.
Modis, T. (2006). The singularity myth. Technological Forecasting & Social Change, 73(2), 95-
127.
Thayer, T. (2011) What makes a “future-oriented” policy? Towards a framework for identifying
and analysing policies. Education4site.org. http://wp.me/p22Btc-4P
Thayer, T (2013). Framtíð menntunar: Hvað á að horfa langt fram í tímann? Upplýsandi tæki.
http://tryggvi.blog.is/blog/tryggvi/entry/1311938/
Ad

Recommended

Framtið menntunar með tilliti til rannsókna og vettvangs
Framtið menntunar með tilliti til rannsókna og vettvangs
Tryggvi Thayer
Framtíð menntunar: Ekki bara gervigreind
Framtíð menntunar: Ekki bara gervigreind
Tryggvi Thayer
Menntarannsóknir og framtíð menntunar: Framsýni og framtíðalæsi í menntasamfé...
Menntarannsóknir og framtíð menntunar: Framsýni og framtíðalæsi í menntasamfé...
Tryggvi Thayer
Samnor - Starfsmenntun framhaldsskóla á Norðurlandi
Samnor - Starfsmenntun framhaldsskóla á Norðurlandi
Tryggvi Thayer
Tryggvi Thayer - Framtíðafræði: Hvað og til hvers?
Tryggvi Thayer - Framtíðafræði: Hvað og til hvers?
Tryggvi Thayer
Covid og framtíð menntunar
Covid og framtíð menntunar
Tryggvi Thayer
Breytingaöfl og framtíð menntunar
Breytingaöfl og framtíð menntunar
Tryggvi Thayer
Ör tækniþróun og UT í menntun
Ör tækniþróun og UT í menntun
Tryggvi Thayer
Tækniþróun, tæknibyltingar og framtíð náms
Tækniþróun, tæknibyltingar og framtíð náms
Tryggvi Thayer
Athafnakostir HA
Athafnakostir HA
Tryggvi Thayer
Tækniþróun og námskrárgerð
Tækniþróun og námskrárgerð
Tryggvi Thayer
Vidhorf framhaldsskolanemenda til tolvustudds nams
Vidhorf framhaldsskolanemenda til tolvustudds nams
University of Iceland
Athafnakostir og tækni framtíðar
Athafnakostir og tækni framtíðar
Tryggvi Thayer
Snillismiðjur og makerý: Að skapa framtíð
Snillismiðjur og makerý: Að skapa framtíð
Tryggvi Thayer
Dreifnám er lykillinn að meira samstarfi í menntakerfinu
Dreifnám er lykillinn að meira samstarfi í menntakerfinu
University of Iceland
Veldisvaxandi tæknibreytingar og þekkingarþarfir kennara: Hvað þurfa kennarar...
Veldisvaxandi tæknibreytingar og þekkingarþarfir kennara: Hvað þurfa kennarar...
Tryggvi Thayer
Opið hvernig? Hið "opna" og myndun þekkingarsamfélaga
Opið hvernig? Hið "opna" og myndun þekkingarsamfélaga
Tryggvi Thayer
Erum við komin inn í 21 öldina
Erum við komin inn í 21 öldina
University of Iceland
Tækniþróun og framtíð menntunar: Hvað er að gerast, hvernig vitum við og hvað...
Tækniþróun og framtíð menntunar: Hvað er að gerast, hvernig vitum við og hvað...
Tryggvi Thayer
Fjórða iðnbyltingin og áhrif hennar á vinnuumhverfi, nám og kennslu
Fjórða iðnbyltingin og áhrif hennar á vinnuumhverfi, nám og kennslu
Ólafur Andri Ragnarsson
Torg sem vettvangur símenntunar
Torg sem vettvangur símenntunar
Svava Pétursdóttir
Framtíðin: Tækni og myndmenntakennsla
Framtíðin: Tækni og myndmenntakennsla
Tryggvi Thayer
Nýsköpun - Leiðin til framfara
Nýsköpun - Leiðin til framfara
Ólafur Andri Ragnarsson
Nýjast tækni og framtíðin
Nýjast tækni og framtíðin
Ólafur Andri Ragnarsson
Menntun í Dreyfbýli, Áhrif þekkingarsamfélagsins á byggðaþróun og sjálfbærni ...
Menntun í Dreyfbýli, Áhrif þekkingarsamfélagsins á byggðaþróun og sjálfbærni ...
NVL - DISTANS
Annagudrunedvardsdottir 130917081426-phpapp01
Annagudrunedvardsdottir 130917081426-phpapp01
Nordiskt Nätverk för Vuxnas Lärande
Educational innovation at the School of Education
Educational innovation at the School of Education
Tryggvi Thayer
Learning spaces and the future of learning
Learning spaces and the future of learning
Tryggvi Thayer

More Related Content

Similar to Framtíð Menntunar - Kennslustund í MEN501G H2019 (20)

Tækniþróun, tæknibyltingar og framtíð náms
Tækniþróun, tæknibyltingar og framtíð náms
Tryggvi Thayer
Athafnakostir HA
Athafnakostir HA
Tryggvi Thayer
Tækniþróun og námskrárgerð
Tækniþróun og námskrárgerð
Tryggvi Thayer
Vidhorf framhaldsskolanemenda til tolvustudds nams
Vidhorf framhaldsskolanemenda til tolvustudds nams
University of Iceland
Athafnakostir og tækni framtíðar
Athafnakostir og tækni framtíðar
Tryggvi Thayer
Snillismiðjur og makerý: Að skapa framtíð
Snillismiðjur og makerý: Að skapa framtíð
Tryggvi Thayer
Dreifnám er lykillinn að meira samstarfi í menntakerfinu
Dreifnám er lykillinn að meira samstarfi í menntakerfinu
University of Iceland
Veldisvaxandi tæknibreytingar og þekkingarþarfir kennara: Hvað þurfa kennarar...
Veldisvaxandi tæknibreytingar og þekkingarþarfir kennara: Hvað þurfa kennarar...
Tryggvi Thayer
Opið hvernig? Hið "opna" og myndun þekkingarsamfélaga
Opið hvernig? Hið "opna" og myndun þekkingarsamfélaga
Tryggvi Thayer
Erum við komin inn í 21 öldina
Erum við komin inn í 21 öldina
University of Iceland
Tækniþróun og framtíð menntunar: Hvað er að gerast, hvernig vitum við og hvað...
Tækniþróun og framtíð menntunar: Hvað er að gerast, hvernig vitum við og hvað...
Tryggvi Thayer
Fjórða iðnbyltingin og áhrif hennar á vinnuumhverfi, nám og kennslu
Fjórða iðnbyltingin og áhrif hennar á vinnuumhverfi, nám og kennslu
Ólafur Andri Ragnarsson
Torg sem vettvangur símenntunar
Torg sem vettvangur símenntunar
Svava Pétursdóttir
Framtíðin: Tækni og myndmenntakennsla
Framtíðin: Tækni og myndmenntakennsla
Tryggvi Thayer
Nýsköpun - Leiðin til framfara
Nýsköpun - Leiðin til framfara
Ólafur Andri Ragnarsson
Nýjast tækni og framtíðin
Nýjast tækni og framtíðin
Ólafur Andri Ragnarsson
Menntun í Dreyfbýli, Áhrif þekkingarsamfélagsins á byggðaþróun og sjálfbærni ...
Menntun í Dreyfbýli, Áhrif þekkingarsamfélagsins á byggðaþróun og sjálfbærni ...
NVL - DISTANS
Annagudrunedvardsdottir 130917081426-phpapp01
Annagudrunedvardsdottir 130917081426-phpapp01
Nordiskt Nätverk för Vuxnas Lärande
Tækniþróun, tæknibyltingar og framtíð náms
Tækniþróun, tæknibyltingar og framtíð náms
Tryggvi Thayer
Tækniþróun og námskrárgerð
Tækniþróun og námskrárgerð
Tryggvi Thayer
Vidhorf framhaldsskolanemenda til tolvustudds nams
Vidhorf framhaldsskolanemenda til tolvustudds nams
University of Iceland
Athafnakostir og tækni framtíðar
Athafnakostir og tækni framtíðar
Tryggvi Thayer
Snillismiðjur og makerý: Að skapa framtíð
Snillismiðjur og makerý: Að skapa framtíð
Tryggvi Thayer
Dreifnám er lykillinn að meira samstarfi í menntakerfinu
Dreifnám er lykillinn að meira samstarfi í menntakerfinu
University of Iceland
Veldisvaxandi tæknibreytingar og þekkingarþarfir kennara: Hvað þurfa kennarar...
Veldisvaxandi tæknibreytingar og þekkingarþarfir kennara: Hvað þurfa kennarar...
Tryggvi Thayer
Opið hvernig? Hið "opna" og myndun þekkingarsamfélaga
Opið hvernig? Hið "opna" og myndun þekkingarsamfélaga
Tryggvi Thayer
Tækniþróun og framtíð menntunar: Hvað er að gerast, hvernig vitum við og hvað...
Tækniþróun og framtíð menntunar: Hvað er að gerast, hvernig vitum við og hvað...
Tryggvi Thayer
Fjórða iðnbyltingin og áhrif hennar á vinnuumhverfi, nám og kennslu
Fjórða iðnbyltingin og áhrif hennar á vinnuumhverfi, nám og kennslu
Ólafur Andri Ragnarsson
Framtíðin: Tækni og myndmenntakennsla
Framtíðin: Tækni og myndmenntakennsla
Tryggvi Thayer
Menntun í Dreyfbýli, Áhrif þekkingarsamfélagsins á byggðaþróun og sjálfbærni ...
Menntun í Dreyfbýli, Áhrif þekkingarsamfélagsins á byggðaþróun og sjálfbærni ...
NVL - DISTANS

More from Tryggvi Thayer (18)

Educational innovation at the School of Education
Educational innovation at the School of Education
Tryggvi Thayer
Learning spaces and the future of learning
Learning spaces and the future of learning
Tryggvi Thayer
Nokkrir punktar um skipulagningu námskeiða í námsumsjónarkerfi
Nokkrir punktar um skipulagningu námskeiða í námsumsjónarkerfi
Tryggvi Thayer
Gagnaukinn veruleiki og framtíð náms
Gagnaukinn veruleiki og framtíð náms
Tryggvi Thayer
Citizenship, democracy and education
Citizenship, democracy and education
Tryggvi Thayer
Byltingar og breytingar í námi og kennslu
Byltingar og breytingar í námi og kennslu
Tryggvi Thayer
Skólar og skólahald í vísindaskáldskap
Skólar og skólahald í vísindaskáldskap
Tryggvi Thayer
Samspil2018: Samfélagsleg nýsköpun í skólastarfi
Samspil2018: Samfélagsleg nýsköpun í skólastarfi
Tryggvi Thayer
International Comparative Assessments
International Comparative Assessments
Tryggvi Thayer
Megatrends and the forward-looking leader
Megatrends and the forward-looking leader
Tryggvi Thayer
Technological development & the future of education: The next 20 years
Technological development & the future of education: The next 20 years
Tryggvi Thayer
Augmented reality: The next frontier for learning
Augmented reality: The next frontier for learning
Tryggvi Thayer
21st Century Skills and teachers' professional development
21st Century Skills and teachers' professional development
Tryggvi Thayer
International Comparative Surveys in Education
International Comparative Surveys in Education
Tryggvi Thayer
Education Plaza: Online communities of practice for educators
Education Plaza: Online communities of practice for educators
Tryggvi Thayer
Samspil 2015 & Starfsþróun
Samspil 2015 & Starfsþróun
Tryggvi Thayer
Transactional distance in flipped learning environments
Transactional distance in flipped learning environments
Tryggvi Thayer
Education Plaza: Supporting teachers' continuing professional development in ...
Education Plaza: Supporting teachers' continuing professional development in ...
Tryggvi Thayer
Educational innovation at the School of Education
Educational innovation at the School of Education
Tryggvi Thayer
Learning spaces and the future of learning
Learning spaces and the future of learning
Tryggvi Thayer
Nokkrir punktar um skipulagningu námskeiða í námsumsjónarkerfi
Nokkrir punktar um skipulagningu námskeiða í námsumsjónarkerfi
Tryggvi Thayer
Gagnaukinn veruleiki og framtíð náms
Gagnaukinn veruleiki og framtíð náms
Tryggvi Thayer
Citizenship, democracy and education
Citizenship, democracy and education
Tryggvi Thayer
Byltingar og breytingar í námi og kennslu
Byltingar og breytingar í námi og kennslu
Tryggvi Thayer
Skólar og skólahald í vísindaskáldskap
Skólar og skólahald í vísindaskáldskap
Tryggvi Thayer
Samspil2018: Samfélagsleg nýsköpun í skólastarfi
Samspil2018: Samfélagsleg nýsköpun í skólastarfi
Tryggvi Thayer
International Comparative Assessments
International Comparative Assessments
Tryggvi Thayer
Megatrends and the forward-looking leader
Megatrends and the forward-looking leader
Tryggvi Thayer
Technological development & the future of education: The next 20 years
Technological development & the future of education: The next 20 years
Tryggvi Thayer
Augmented reality: The next frontier for learning
Augmented reality: The next frontier for learning
Tryggvi Thayer
21st Century Skills and teachers' professional development
21st Century Skills and teachers' professional development
Tryggvi Thayer
International Comparative Surveys in Education
International Comparative Surveys in Education
Tryggvi Thayer
Education Plaza: Online communities of practice for educators
Education Plaza: Online communities of practice for educators
Tryggvi Thayer
Samspil 2015 & Starfsþróun
Samspil 2015 & Starfsþróun
Tryggvi Thayer
Transactional distance in flipped learning environments
Transactional distance in flipped learning environments
Tryggvi Thayer
Education Plaza: Supporting teachers' continuing professional development in ...
Education Plaza: Supporting teachers' continuing professional development in ...
Tryggvi Thayer
Ad

Framtíð Menntunar - Kennslustund í MEN501G H2019

  • 2. Yfirlit • Inngangur • Framtíðarfræði: - Hvað og hvenær er þessi “framtíð”? - Aðferðir í framtíðarfræðum - Hvar fáum við gögn um framtíðina? • Framtíðin frá okkar sjónarhorni - Tækniþróun - Samfélagsleg þróun - Skólaþróun • Framtíðarsýn í rannsóknum og á vettvangi
  • 3. Úr frétt um rannsókn Helga Eiríks Eyjólfssonar & Stefáns Hrafns Jónssonar
  • 4. Framtíðarhjólið 1. Skrifið örstutta lýsingu á greiningarefninu (í þessu tilviki kennaraskortur) í miðjuna á blaði og gera hring utan um. 2. Þátttakendur skrá í hringi utan um miðju möguleg áhrif megin efnis. 3. Endurtaka 2. skref en nú um staðhæfingar sem settar voru í 2. hring. 4. o.s.frv. 5. Þátttakendur ræða staðhæfingar sem komu fram og skrá allar sem þykja líklegar/raunhæfar staðhæfingar um framtíðina. Að lokum: 1. Áætlanagerð 2. Eftirfylgni/eftirlit með framkvæmd
  • 5. Framtíðin er ekki eitthvað sem kemur fyrir okkur heldur eitthvað sem við sköpum og mótum með okkar athöfnum og ákvörðunum. The primary goal of futures studies is, “… to create a new sense of time; to stretch time by including a longer vision of time within our forecasts, decision making, and living.” Inayatullah, 1990
  • 6. Margar framtíðir Líkleg framtíð Hvað má ætla að gerist í framtíðinni? Mögulegar framtíðir Hvernig gæti framtíðin orðið? Hvað er það sem ræður hvaða framtíð verði að raun? Ákjósanleg framtíð Hvernig viljum við að framtíðin verði? Hvernig tryggjum við að ákjósanlegast framtíð verði að raun? Sjá: Cornish, 2004
  • 7. Hvenær kemur “framtíðin”? • 0-5 ár - nánasta framtíð: Skammtímasýn sem mótast mest af núinu. Það verða breytingar en líkur á róttækum breytingum er lítil vegna íhaldssemi og lítils svigrúms. • U.þ.b. 10 ár - meðallangur tími: Nokkur framsýni sem mótast af áþreifanlegum breytingaröflum í núinu. Líkur á töluverðum breytingum sem kunna að virðast róttækar eftir á að hyggja. • Meira en 15 ár - langur tími: Mikil framsýni sem felur í sér skapandi hugsun um hvernig breytingaröfl geta mótað mögulegar framtíðir. Gert ráð fyrir að töluverðar breytingar eigi sér stað - sumar “byltingarkenndar”. Töluvert svigrúm til að móta framtíð. • +100 ár - fjarlæg framtíð: Skapandi sýn á nýjum samfélögum/heimum sem tekur tillit til breytingarafla sem enn eru óráðin. Mikið svigrúm til að setja langtímamarkmið. Sjá: Irvine & Martin, 1984; Thayer, 2013
  • 8. Veldisvaxandi tíðni breytinga í UT Hversu mikil reiknigeta fæst f. $1.000 Kurzweil, 2005 Sjá líka gagnrýni Modis (2006) á hugmyndir Kurzweils
  • 9. Aðferðir 1. Greinandi– Hvað segja gögn um framtíðina? - Framtíðarspár (t.d. Moore lögmálið): Framreikna útfrá gögnum sem eru fyrir hendi. - Stefnugreining (t.d. loftslagsbreytingar): Greina sögulegar og nútíma sveiflur. Tilgangurinn er að upplýsa um líklega framtíð 2. Skapandi– Hvernig framtíð viljum við skapa? - Sviðsmyndir (t.d. flugvallarsvæðið í Norðurmýri): Skapa sameiginlega sýn á mögulegar og ákjósanlegar framtíði - Forsjálni (t.d. sjálfbær þróun): Nota fjölbreyttar aðferðir framtíðarfræða til að ímynda sameiginlegar framtíðir. Tilgangurinn er að lýsa því sem við viljum að gerist
  • 10. Útkomur • Breytingaröfl – Hvað í umhverfinu knýr á um breytingar? • Mögulegar framtíðir – Hvaða áhrif geta breytingaröfl mögulega haft? • Æskileg framtíð – Hvaða framtíð viljum við? • Áhættur – Hvað getur komið í veg fyrir að æskilega framtíðin verði að veruleika? • Tækifæri – Hvernig aukum við líkur á að æskilega framtíðin verði að veruleika?
  • 11. Kerfislegt þrýsti- og aðhaldsafl breytinga Tækni SamfélagUmhverfi Samhengi Breytingaröfl togast á Við gerum ekki allt sem við getum og yfirleitt af góðri ástæðu.
  • 12. Breytingaröfl Hvað kemur til með að hafa áhrif á menntun? • Breytingar í atvinnulífi • Samfélagsbreytingar • Fólksflutningar um allan heim • Ný tækni Einn gegnum gangandi þráður Tækniþróun!!!
  • 13. Tækni framtíðarinnar Af hverju? • Breytingaröfl skapa nýja merkingu/breyta umhverfinu og leiða þannig til breytinga á mörgum sviðum. • Afleidd tækniþróun oft sýnilegri en leiðir bara til skammlífra breytingaskrefa. Líkleg breytingaröfl Ekki líkleg breytingaröfl Snjalltæki Sjálfakandi bílar Gagnaukinn veruleiki (e. augmented reality) Spjaldtölvur Skjávarpar MOOC
  • 14. Tækniþróun “Öll verk sem efla mannkynið hafa sæmd og eru mikilvæg og ættu að vera framkvæmd af vandvirkni.” Martin Luther King Jr.
  • 15. Samfélagið “… we are not just witnessing a relativisation of time according to social contexts... The transformation is more profound: it is the mixing of tenses to create a forever universe…: timeless time, using technology to escape the contexts of its existence, and to appropriate selectively any value each context could offer to the ever-present.” Manuel Castells
  • 16. Skólaþróun 1. Hvernig verða skólar í framtíðinni? 2. Hvernig viljum við að skólar verði í framtíðinni? 3. Hvernig byggjum við skóla fyrir framtíðina?
  • 17. Framtíðarmiðuð menntastefna Eiginleikar (AVENUE framework): Anticipatory (Forsjálni) Vision (Sameiginleg sýn) Empowerment (Valdeflandi) New meaning (Ný merking) Utility (Nytsöm) Ethical (Siðferðilega réttmæt) Framtíðarmiðuð stefna opnar leiðir til farsællar framtíðar en er um leið opin fyrir breytingum. Sjá: Thayer, 2011
  • 18. Framtíðarmiðuð stefna - dæmi Stefna HÍ 2006 - 2011 Langtímamarkmið: Háskóli Íslands verði meðal 100 bestu háskóla heims. Þrjú aðalmarkmið: 1. Framúrskarandi rannsóknir Háskóli Íslands ætlar að efla hágæðarannsóknir sem standast alþjóðleg viðmið á fjölbreyttum sviðum vísinda og fræða. Til þess þarf að stórefla doktorsnám og auka samstarf við aðra háskóla, rannsóknastofnanir og fyrirtæki. 2. Framúrskarandi kennsla Háskóli Íslands þjónar samfélaginu og þörfum þess fyrir menntun á heimsmælikvarða með því að veita nemendum framúrskarandi kennslu í nánum tengslum við rannsóknastarf skólans. 3. Framúrskarandi stjórnun og stoðþjónusta Háskóli Íslands ætlar að styðja vel við rannsóknir og kennslu með skilvirku stjórnkerfi, góðri stoðþjónustu og öflugu gæðakerfi.
  • 19. Greinum stefnu HÍ Hvað finnið þið í stefnu HÍ 2006-2011 sem endurspeglar eftirfarandi: Anticipation (Forsjálni) Vision (Sameiginleg sýn) Empowerment (Valdefling) New meaning (Ný merking) Utility (Nytsemi) Ethical (Siðferðilegt réttmæti)
  • 20. Framtíðin, menntarannsóknir og vettvangurinn Eru tengsl við framtíðina? - Bein tengsl: framtíðartengingar ræddar - Óbein tengsl: framtíðartengingar greinanlegar en ekki ræddar - Engin tengsl: engin greinanleg tenging við framtíð Hver er framtíðarsýnin? - Íhaldssöm: litlar sem engar breytingar - Hófsöm: einhverjar breytingar en ekki róttækar - Framsækin: vel mótuð framtíðarsýn
  • 21. Heimildir Castells, M. (1996) The Rise of the Network Society. Oxford: Blackwell. Common Sense Media (2009). 35% of teens admit to using cell phones to cheat. Commonsensemedia.org. https://www.commonsensemedia.org/about-us/news/press- releases/35-of-teens-admit-to-using-cell-phones-to-cheat Cornish, E. (2004). Futuring: The exploration of the future. Bethesda, MD: World Future Society. Facer, K. (2009). Educational, social and technological futures: a report from the Beyond Current Horizons Programme. London: DCSF & Futurelab. Harkins, A. M., & Kubik, G. H. (2010). “Ethical” cheating in formal education. On the Horizon, 18(2), 138-146. Inayatullah, S. (1990). Deconstructing and reconstructing the future: Predictive, cultural and critical epistemologies. Futures, 22(2), 115–141. Irvine, J. M., & Martin, B. R. (1984). Foresight in science. Pinter. Kurzweil, R. (2005). The singularity Is near. New York: Viking. Modis, T. (2006). The singularity myth. Technological Forecasting & Social Change, 73(2), 95- 127. Thayer, T. (2011) What makes a “future-oriented” policy? Towards a framework for identifying and analysing policies. Education4site.org. http://wp.me/p22Btc-4P Thayer, T (2013). Framtíð menntunar: Hvað á að horfa langt fram í tímann? Upplýsandi tæki. http://tryggvi.blog.is/blog/tryggvi/entry/1311938/

Editor's Notes

  • #5: Framtíðarhjólið Búin til af Jerome C. Glenn (forstjóri Millennium Project – www.millennium-project.org/) Aðferð til að greina möguleg áhrif tæknilegra og félagslegra breytinga. Myndræn framtíðarmiðuð þankahríð (e. brainstorming)
  • #12: Ex. Google Glass: Tech perspective looked promising, social perspective doomed the device. Google glass experience: https://www.youtube.com/watch?v=ErpNpR3XYUw Glass as others see them: https://admin.mashable.com/wp-content/uploads/2014/03/Google-Glass-Mashable-5.jpg